فیلسوفی در جست‌و‌جوی زیبایی؛ دهم نوامبر و تولد فریدریش شیلر
قرن هجدهم و ضیافت بزرگان؛ نگاهی به زندگی و آثار فریدریش شیلر
فریدریش شیلر شاعر و نمایشنامه‌نویس آلمانی و فیلسوفی مهم و تأثیرگذار به شمار می‌رود. نوشته‌های فلسفی او در حوزه زیبایی‌شناسی نقش مهمی در شکل‌گیری ایده‌آلیسم آلمانی و رمانتیسم آلمانی در یکی از پربارترین دوره‌های فلسفه و ادبیات آلمان ایفا کرد.
آثار فریدریش شیلر در درجۀ اول به ارزش رستگارانۀ هنرها و امر زیبایی در وجود انسان می‌پردازند. او به خاطر دستاوردهای ادبی‌اش و تأثیری که بر ادبیات آلمانی دارد، بسیار شناخته‌شده و معروف است. یک وجه از فعالیت‌های فریدریش شیلر مشتمل بر نوشتن نمایشنامه‌ها است.
درام‌های تاریخی موفق و زبانزدی مانند راهزنان، ماری استوارت، توطعۀ فیسکو، خدعه و خشق و سه‌گانه والنشتاین جزو کارنامۀ ادبی او محسوب می‌شوند و سرود شادی که نام آخرین موومان سمفونی نهم بتهوون است و بعداً در سروده‌های اروپایی گنجانده شد نیز به قلم فریدریش شیلر است.
فریدریش شیلر که در سال 1759 در مارباخ در ایالت وورتمبرگ در جنوب غربی آلمان متولد شد، پسر یک جراح ارتش بود. او در آکادمی نظامی کارل یوگن شرکت کرد و در سال 1780 به عنوان پزشک ارتش مشغول به خدمت شد. فریدریش شیلر با تجربۀ این دوران، بر علیه منش و منطق نظامی و میلیتاریستی کلاسیک شورید و همین امر زمینۀ تغییری بزرگ برای او را فراهم کرد.
آلمان در طوفان و تنش؛ روایت دوران اولیه فعالیت فریدریش شیلر
مرکزیت هنر و علوم انسانی در تمایلات جدی فریدریش شیلر به خواندن و نوشتن با جنبش ادبی و هنری آلمانی معروف در اواخر قرن هجدهم به نام «طوفان و تنش» (Sturm und Drang) که مکتب نئوکلاسیسیسم حاکم را نمی‌پذیرفت و مفاهیمی مانند ذهنیت، آشفتگی عاطفی، خلاقیت هنری، و زیبایی طبیعت را ارج می‌نهاد، همزمان شد.
نتیجۀ این دوران خلق اولین نمایشنامه شیلر به نام دزدان یا راهزنان (1781) را در پی داشت. نمایشنامۀ راهزنان داستان یک نجیب‌زاده را مطرح می‌کند که در منش خود میان دو مضمون آزادی و طغیان در رفت و آمد است و به فیگور یک دزد تبدیل می‌شود.
فریدریش شیلر در سال 1782 به مانهایم در پالاتینات می‌رود که در واقع فراری از آکادمی نظامی کارل یوگن بود. او در بین سال‌های 1783 تا 1784 به عنوان نمایشنامه‌نویس در تئاتر ملی مانهایم مشغول به کار شد. از این دوره به بعد، او بسیاری از نمایشنامه‌های جنگ ادبی طوفان و تنش مانند دون کارلوس (1787) و دو رویداد تاریخی حائز اهمیت یعنی تاریخ درگیری بین اسپانیا و هلند در قرن شانزدهم و تاریخ محبوب جنگ سی ساله را قلم زد.
فریدریش شیلر در سال 1787 در وایمار، پایتخت ادبی آلمان در آن زمان اقامت گزید و به لطف توصیۀ گوته به عنوان استاد افتخاری تاریخ در دانشگاه یِنا (Jena) منصوب شد و در آن‌جا دربارۀ تاریخ و زیبایی‌شناسی جلسات سخنرانی را برگزار کرد.
متأسفانه سلامتی شیلر در سال 1791 به دلیل کار بیش از حد به خطر افتاد اما با حمایت اشراف دانمارکی، شیلر زمانش را به بهبود و تقویت قوای جسمی اختصاص داد و پس از آن، توجهش را تماماً به فلسفه و مطالعه ایده‌آلیسم کانت معطوف کرد.
زیبایی، اخلاق و شرح نگاهی اصیل؛ معرفی مختصر آثار فلسفی فریدریش شیلر
آثار فریدریش شیلر در حوزۀ فلسفه، اساساً به زیبایی‌شناسی می‌پردازند، اما از او نوشته‌هایی در حوزه‌های اخلاق، متافیزیک، هستی‌شناسی و نظریات فلسفه سیاسی نیز وجود دارند. شیلر عمدۀ تأثیر خود را در بحث‌های زیبایی‌شناسی مدیون نگاه امانوئل کانت است.
علاوه بر این، آثار و نظریات شیلر پشتوانۀ نوشته‌های نویسندگان کلاسیک قرن هجدهمی مانند الکساندر گوتلیب باومگارتن، یوهان گئورگ سولزر، موزس مندلسون، برک و لرد شفتسبری را داشت. رساله‌های اصلی فریدریش شیلر در مقولۀ زیبایی‌شناسی که بین سال‌های 1791 و 1795 نوشته شدند شامل نامه‌های کالیاس، نامه‌هایی درباره آموزش زیبایی‌شناختی، در باب لطف و کرامت، و درباره شعر ساده‌انگارانه و حسی می‌شوند.
نامه‌های کالیاس (1793) به تشریح منظور شیلر از تعریف زیبایی به مثابۀ آزادی به عنوان امری ظاهری می‌پردازد. شیلر در ادامۀ نظریه کانت، قائل به نگاهی متفاوت بود: کانت زیبایی را به کیفیتی ذهنی تنزل می‌داد و می‌خواست مفهوم عینی زیبایی را تثبیت کند و معتقد بود که هیچ اصل عینی در زیبایی وجود ندارد و تجربۀ زیبایی‌شناختی تنها به لذتی که یک سوژه احساس می‌کند معطوف می‌شود و نه ویژگی‌ها و کیفیت ابژه.
فریدریش شیلر در مورد این بحث می‌گوید که برای قضاوت در مورد چیزی زیبا، ما باید ویژگی‌های ذاتی خود شی را در نظر بگیریم؛ به عبارتی او به شیء تعیین‌کنندگی می‌دهد و این به معنای آن است که از اشیا را در تصمیم نسبت به زیبای بودن یا نبودن، از نیروهای خارجی مبرا می‌کند.
نامه‌های آموزش زیبایی‌شناختی (1795) تأثیرگذارترین اثر شیلر و روشن‌ترین بیان این باور است که هنر، به جای دین، نقش اصلی را در تربیت اخلاقی یک فرد ایفا می‌کند. این رساله که در یک سری نامه به حامی جدید شیلر، فریدریش کریستین بیان شد، بلافاصله در جریان انقلاب فرانسه نوشته شد.
شیلر مانند بسیاری از معاصران خود ایده‌های انقلابی مانند آزادی، برابری، برادری و حق مقدس انسان را تحسین می‌کرد اما روش خشونت‌آمیز و اعدام‌های خونین آن مانند اعدام روبسپیر را تایید نمی‌کرد. این رساله به نوعی تحلیل سیاسی و شرحی بر زیبایی‌شناسی استعلایی کانت و نقد روشنگری را در هم می‌آمیزد تا رابطه بین هنر، زیبایی و اخلاق را بازتعریف کند.
از آنجایی که دوران انقلاب به ثبات سیاسی نرسیده بود، شیلر هنر را کلید تحقق اخلاق و استقرار یک جامعه آزاد می‌دانست، زیرا هنر دارای قدرت تربیت حساسیت، پرورش آگاهی اخلاقی مردم و برانگیختن آن‌ها برای عمل اخلاقی بر اساس قوانین است.
شیلر با محوریت اصول عقل در این رساله، استدلال می‌کند که ما توسط دو رانه اساسی ذات انسانی هدایت می‌شویم؛ رانۀ «فیزیکی» یا «حسی» که انسان را وادار می‌کند تا نیازهای مادی و جسمانی خود را برآورده کند، و رانۀ «صوری» که به نوعی پیش‌روندۀ سرشت عقلانی انسان است.
هنر و زیبایی با اصالت بخشیدن به ذات حسی انسان و هماهنگ کردن تضادهای بین دو انگیزۀ اساسی مطرح می‌شوند. این وحدت وجود سومین محرک را بیدار می‌کند، رانۀ «فعلیت»، که در آن ما دیگر توسط نیازهای فیزیکی یا وظیفه اخلاقی محدود نمی‌شویم و می‌توانیم پتانسیل کامل خود را به‌کار ببریم.
درباره شعر ساده‌انگارانه و حسی (1796-1795)، اثر دیگری از شیلر است که مجموعه‌ای از مقالات و نظریات در نشریۀ Die Horen می‌باشد و در آن به دو نوع مختلف شعر و رابطۀ ما با طبیعت و تأثیر آن بر رشد رمانتیسم می‌پردازد. شیلر در این مجموعه بیان می‌دارد که بر خلاف شعر کلاسیک «ساده‌انگارانه» که به رئالیسم گرایش داشت، شعر مدرن یا «حسی» دوران شیلر، خود انعکاسی است از ابژه‌هایی که مفهوم عینیِ ایده‌آل را شکوفا می‌کنند. این مجموعه همچنین الهام بخش آرمان شعر رمانتیک فردریش شلگِل بود.
یکی از مفاهیمی که شیلر در بحث هنر از آن پیروی می‌کند این است که که انسان از طبیعت (آواز پرندگان، حیوانات، باغ‌ها، گل‌ها و غیره) لذت می‌برد تا اشیاء مصنوعی، چرا که او گرایشی ذاتی به طبیعیات دارد. شیلر همچنین این نظر را داشت که لذت ما از طبیعت بیشتر جنبه‌ای اخلاقی دارد تا زیبایی‌شناختی، زیرا احساس هماهنگی و وحدتی را که از دست داده‌ایم و آرزوی بازگشت به آن را داریم، برمی‌انگیزد.
دوره‌ی قابل‌توجه و پرکار فریدریش شیلر در حوزۀ فلسفه در سال 1796 با بازگشت او به ادبیات و نمایشنامه‌نویسی پایان پذیرفت. این زمان، دورۀ ادبی منحصر به فردی بود که در آن شیلر نمایشنامه‌های موفقی مانند سه‌گانه تراژیک والنشتاین، و چهار درام مهمِ ماری استوارت، خدمتکار اورلئان، عروس مسینا و ویلهلم تل را نوشت.
او همچنین با گوته در سال‌های 1795 تا 1797 در نشریۀ Die Horen برای ارتقای استانداردها و تعاریف هنر و ادبیات مطالبی را منتشر کرد و در نوشتن Xenien که مجموعه‌ای از اپیگرام‌های طنز علیه منتقدانی که با دیدگاه‌های هنری آن‌ها مخالف بودند، همکاری داشت.
غروبی زودرس و میراثی روشنگر؛ مرگ فریدریش شیلر
شیلر در سن چهل و پنج سالگی به دلیل وضعیت وخیم جسمی، از دنیا رفت. شخصیت و آثار او در طول سال‌ها مورد تحسین روشنفکرانی نظیر فردریش شلگل، فردریش فون شلینگ، فردریش هولدرلین و گئورگ هگل قرار گرفت. مقالات او در مورد نقش هنر به معرفی بینشی نو در مقولۀ زیبایی‌شناسی پرداخت که بسیار تأثیرگذار بودند و در میان عمیق‌ترین و پیچیده‌ترین آثار علوم انسانی و مطالعات هنری آلمانی‌زبان قرار دارند.
مشاهده و خرید آثار فریدریش شیلر در شهر کتاب پاسداران
مطالعه مطلبی به زبان آلمانی درباره زندگی و آثار فریدریش شیلر
