کتاب جنون بزرگ

سکوتِ ادبیات، فریادِ زمین: بررسیِ بحرانِ اقلیمی در کتاب جنون بزرگ

آیا ما دیوانه شده‌ایم؟ آميتاو گوش، رمان‌نویس تحسین‌شده‌ی هندی، استدلال می‌کند که نسل‌های آینده به احتمال زیاد چنین فکری خواهند کرد. آخر چگونه می‌توان ناتوانیِ خیالِ خود را در مواجهه با گرمایش جهانی توجیه کرد؟ گوش در اولین اثر غیرداستانیِ مهم خود پس از “در سرزمینی باستانی”، به بررسیِ عجزِ ما – در سطوحِ ادبیات، تاریخ و سیاست – از درکِ ابعاد و خشونتِ تغییرات اقلیمی می‌پردازد.

گوش در کتاب جنون بزرگ ادعا می‌کند که طبیعتِ افراطیِ رخدادهای اقلیمیِ امروز، آن‌ها را به‌طور ویژه‌ای در برابرِ شیوه‌های تفکر و تخیلِ معاصر مقاوم می‌سازد. این امر به‌ویژه در موردِ داستان‌های جدیِ ادبی صادق است: طوفان‌های صد ساله و گردبادهای عجیب‌وغریب به‌سادگی برای رمان‌ها بیش از حد غیرمحتمل به نظر می‌رسند. آن‌ها به‌طور خودکار به ژانرهای دیگری واگذار می‌شوند. گوش نشان می‌دهد که در نگارشِ تاریخ نیز، بحرانِ اقلیمی گاهی به ساده‌سازی‌های فاحشی منجر شده است. تاریخِ اقتصادِ کربنی داستانی درهم‌تنیده و جهانی با عناصرِ متناقض و خلافِ شهودِ فراوان است.

گوش در پایان کتاب جنون بزرگ به این نکته اشاره می‌کند که سیاست، بسیار شبیه به ادبیات، به جایِ آنکه عرصه‌ای برای کنشِ جمعی باشد، به امری برای تسویه‌حسابِ اخلاقیِ شخصی تبدیل شده است. اما محدود کردنِ داستان و سیاست به ماجراجوییِ اخلاقیِ فردی بهای گزافی دارد. بحرانِ اقلیمی از ما می‌خواهد که اَشکالِ دیگری از حیاتِ بشری را تصور کنیم. گوش استدلال می‌کند که داستان، در میانِ تمامِ اَشکالِ فرهنگی، بهترین ابزار برای این کار است. کتابِ او هشداری از سویِ یک نویسنده‌ی بزرگ برای رویارویی با مُعضلِ زمانه‌ی ماست. این کتاب یک اثر جریان‌ساز است.

AMITAV GHOSH

آميتاو گوش: کاوشگرِ هویت و تاریخ، منادیِ بحرانِ اقلیم

آميتاو گوش، زاده‌ی یازدهم جولای ۱۹۵۶، نویسنده‌ای هندی است. او در سال ۲۰۱۸ برنده‌ی پنجاه و چهارمین جایزه‌ی جنان‌پیث شد، که والاترین نشانِ ادبیِ هندوستان به شمار می‌رود. رمان‌های جاه‌طلبانه‌ی گوش با به‌کارگیریِ راهبردهای رواییِ پیچیده به واکاویِ ماهیتِ هویتِ ملی و فردی، به‌ویژه مردمِ هند و جنوبِ آسیا، می‌پردازند. او خالقِ آثارِ داستانیِ تاریخی و غیرداستانیِ متعددی است که به موضوعاتی چون استعمار و تغییراتِ اقلیمی می‌پردازند.

گوش در مدرسه‌ی دون در دهرادون تحصیل کرد. او دکترای خود را در رشته‌ی انسان‌شناسی اجتماعی از دانشگاه آکسفورد دریافت نمود. وی سابقه‌ی همکاری با روزنامه‌ی ایندین اکسپرس در دهلی نو و چندین مؤسسه‌ی آکادمیک را در کارنامه‌ی خود دارد. اولین رمانِ او، “دایره‌ی عقل”، در سال ۱۹۸۶ منتشر شد، که با آثارِ داستانیِ دیگری همچون “خطوطِ سایه” و “قصرِ شیشه‌ای” تداوم یافت. گوش بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۵ بر روی سه‌گانه‌ی “ایبیس” متمرکز بود، که حولِ محورِ مقدمات و پیامدهای جنگِ اولِ تریاک می‌گردد. “در سرزمینی باستانی” (۱۹۹۲) و “جنون بزرگ: تغییرات تصورناپذیر اقلیمی” (۲۰۱۶) از جمله آثارِ غیرداستانیِ او هستند.