ادبیات روسیه

آشنایی با ادبیات روسیه (بهترین رمان های روسی)

ادبیات روسیه به ادبیات کشور روسیه و مهاجرین آن و همچنین آن دسته از کشورهای روسی‌زبانی که به‌طور تاریخی بخشی از روسیه یا شوروی بودند گفته می‌شود‌. ریشه‌های ادبیات روسیه را می‌توان در قرون وسطی جست یعنی زمانی که نخستین اشعار حماسی و سرگذشت‌ها به زبان روسی باستان نگاشته شدند. در عصر روشنگری ادبیات روسیه اهمیت زیادی پیدا کرد و از اوایل دههٔ ۱۸۳۰ وارد دوران طلایی خود در شعر، نثر و نمایشنامه شد. ادبیات روسی پس از انقلاب ۱۹۱۷ به دو بخش شوروی و مهاجران سفید تقسیم شد. اتحاد جماهیر شوروی مُبلغ سوادآموزی جهانی بود و به همین جهت صنعت چاپ کتاب را به شدت توسعه بخشید اما در عین حال به سانسور ایدئولوژیک دست می‌زد.

ادبیات روسیه از دوران قدیم تا امروز، همواره درخشان بوده و در دوره‌های مختلف ادبی به لحاظ شکل و مضمون همراه با مکتب‌های گوناگون ادبی مانند رمانتیسیسم، رئالیسم، سمبولیسم و فوتوریسم جهان خود را خلق کرده و توسعه داده است.

ادبیات مدرن روس از زمان الکساندر پوشکین (دختر سروان، دوبروفسکی، یوگنی آنه گین) در نیمه نخست سده ۱۹ آغاز شد. پوشکین با رد کردن واژگان و دستورهای باستانی و جایگزینی آن‌ها با برابرهای روسیِ گفتاری موجب انقلاب در ادبیات روس شد.

پس از پوشکین، نام های بزرگ ديگری همچون لرمانتف، نيكلای گوگول (یادداشت های یک دیوانه، مردگان زرخرید، نفوس مرده)، ایوان تورگنيف (پدران و پسران، آشیانه اشراف، عشق اول)، فیودور داستایفسکى (جنایت و مکافات، برادران کارامازوف، ابله، شیاطین)، لئو تولستوی (جنگ و صلح، آنا کارنینا، رستاخیز)، آنتوان چخوف (دشمنان، دایی وانیا، سه خواهر، اتاق شماره ۶، بانو با سگ ملوس)، ماکسیم گوركى (مادر، در جستجوی نان، دانشکده های من) ، سولژنیتسین (مجمع الجزایر گولاگ) و … در عرصۀ شعر و نثر روسى پديدار شدند. هر يك از اين نام‌ها با استعداد خود در ژانر‌های مختلف مانند رمان، داستان کوتاه، نمایشنامه، شعر و مقاله آثاری را خلق کردند که تأثیری عمیق بر کیفیت ادبیات جهانی گذاشتند.

ادبیات قرن بیستم در شوروی نیز با وجود سانسور سیاسی و فشارهای ایدئولوژیک، نویسندگان مستعد و آثار قابل توجهی را به دنیا عرضه کرد. برخی از نام های مطرح در این دوره عبارتند از: مایاکوفسکى، بوریس پاسترناك (دکتر ژیواگو) ، شولوخف (سرنوشت یک مرد)، میخاییل بولگاكف (مرشد و مارگاریتا)، آنا آخماتووا (خاطره ای در درونم است) و ولادیمیر ناباکوف (چشم، لولیتا، چیزهای شفاف).

ادبیات امروز روس نیز با تغییرات سیاسی و اجتماعی پس از فروپاشی شوروی و باز شدن رابطه با جهان خارج، رشد و تحولات جدیدی را تجربه کرده است. نویسندگان جوان و پرطرفداری همچون ویکتور پلوین ( اومون‌را)، سورکین، میخاییل شيشكين (درس خوشنویسی)، لودمیلا اوليتسكايا (تدفین پارتی، فقط یک طاعون ساده، چادر سبز بزرگ) و … در سبک‌های مختلف مانند پست‌مدرنیسم، رئالیسم جادویی، فانتزی، علمی‌تخیلی و … به خلق آثار خلاقانه پرداخته‌اند.

ادبیات روسیه علاوه بر دستاوردهای مهم در حوزه رمان و داستان، در حوزۀ شعر و نمایشنامه نیز نمونه‌های بسیار پربار و درخشان در کارنامه خود دارد.