جایزه پولیتزر : از اخبار داغ تا ادبیات ماندگار

مقدمه‌ای بر جایزه پولیتزر

جایزه پولیتزر جایزه‌ای است که در معبد نویسندگان و هنرمندان، حکم نوری الهام‌بخش را دارد که از پنجرۀ تاریخ آمریکا به این معبد تابیده شده است: از سال ۱۹۱۷، جایزه پولیتزر به عنوان نمادی از موفقیت و ارج نهادن به شایستگی در ادبیات، روزنامه‌نگاری و هنر شناخته شده است. جایزه پولیتزر شامل مقوله‌های مختلفی از جمله ادبیات داستانی، روزنامه‌نگاری، نمایشنامه و موسیقی است و هر بخش، برای شناسایی و تقدیر از آثاری طراحی شده است که فرهنگ و جامعۀ آمریکا و دنیا را، غنی‌تر می‌کند.

جایزه پولیتزر یک استاندارد طلایی برای موفقیت طیف وسیعی از نویسندگان و هنرمندان است؛ رویایی که در قلب نویسندگان، روزنامه‌نگاران، منتقدان، عکاسان و حتی آهنگسازان به صورت یکسان حک شده است. هرساله، کمیتۀ داوران پولیتزر موزاییک‌های سالنِ افتخارات خود را از میان گروه عظیمی از داستان‌ها، عکس‌ها، شعرها، مقالات و ملودی‌ها انتخاب می‌کنند تا به شاهکارهایی خارق‌العاده و قابل‌احترام دست پیدا کنند.

اما جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی (Pulitzer Prize for Fiction) مانند قصیده‌ای برای تاریخچۀ این جایزه است. پولیتزرِ ادبیات داستانی جشنی است از روایت‌ها؛ روایت‌هایی که از نخِ تخیلات انسانی بافته شده و رشته‌های آن‌ها، متشکل از عصارۀ تجربیات، رویاها و ترس‌های انسانی‌ست.

در قلمروی ادبیات است که نویسندگان، جهان ملموسِ انسانی را با جهانِ چیزهای خارق‌العادۀ ذهنشان تلاقی می‌دهند، شخصیت‌هایی می‌سازند که فراتر از صفحات کاغذ زندگی می‌کنند و طرح‌هایی را به میان می‌آورند که مدت‌ها پس از اتمام یک کتاب، در ذهن‌ها باقی می‌ماند. جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی تکریمی است از شناختی منعکس‌شده از ادراک بشری نسبت به زندگی که اثری فراموش‌نشدنی بر بوم فرهنگ دنیا می‌گذارد.

این نوشته قصدِ کنکاشی عمیق در تاریخچه، روند تکامل و تأثیرات این جایزه چند وجهی را دارد. از آنجایی که حواشی و انتقادات نیز بخشی جدا نشدنی از چنین جوایز ادبی بزرگی می‌باشد، با دیدی انتقادی نیز به کاوش و سفر کردن در دنیای جایزه پولیتزر پرداخته خواهد شد.

 

بیشتر بخوانید: لیست کامل جوایز ادبی و برندگان آن را اینجا مشاهده کنید.

 

تاریخچه و تکامل جایزه پولیتزر: از چشم‌انداز جوزف پولیتزر تا یک قرن تمایز

پیدایش جایزه پولیتزر را می‌توانیم مدیون ناشر روزنامه و سیاستمدار مجارستانی-آمریکایی، «جوزف پولیتزر» باشیم. پولیتزر در سال ۱۹۱۱ از دنیا رفت و در سال ۱۹۱۲، وصیت‌نامۀ انسان‌دوستانه و جاودان او باز شد. طی این وصیت‌نامه، او به دانشگاه «کلمبیا» در آمریکا مبلغ ۲۵۰ هزار دلار را اهدا کرده بود تا جوایزی برای بزرگداشت روزنامه‌نگاری، ادبیات و موسیقی از خود برجای بگذارد. از سال ۱۹۱۷ تا زمان حال، این جوایز به صورت سالانه به برندگان اهدا می‌شود.

چشم‌انداز پولیتزر فقط به رسمیت شناختن برتری روزنامه نگاری نبود، بلکه ترویج فرهنگ پیشرفت در هنر و ادبیات بود. در ابتدا، طبق وصیّت پولیتزر، جوایز به چهار بخش و حوزه در روزنامه‌نگاری، چهار بخش در ادبیات و هنرهای نمایشی، یک بخش برای آموزش، و پنج بورسیه مسافرتی محدود می‌شد.

اما طی گذر زمان، این جایزه به طور قابل‌توجهی تکامل یافت تا طیف گسترده‌ای از مقوله‌ها را در بر‌گیرد؛ که این موضوع، منعکس‌کنندۀ افق‌های در حال تغییر روزنامه‌نگاری، ادبیات و موسیقی است. در واقع، هیئت جایزه پولیتزر، که اختیار اصلاح دسته‌ها و نظارت بر فرآیند انتخاب را دارد، دامنۀ جوایز را به ۲۳ دسته افزایش داده است. به عنوان مثال، حوزه‌های جدیدی مانند شعر، موسیقی، عکاسی، خاطرات و روزنامه‌نگاریِ صوتی به دسته‌بندی‌های این جایزه اضافه شده است.

ارزش مادی جایزه پولیتزر برای ۲۲ زیرگروهِ آن، مبلغ ۱۵ هزار دلار است و جایزه یک دسته ارزش مادی ندارد. این مبلغ از سال ۲۰۱۷ از مبلغ ۱۰ هزار دلار به ۱۵ هزار دلار افزایش پیدا کرده است.

 

بهترین آثار ادبیات جهان را اینجا مشاهده کنید.

 

دسته‌بندی‌های جایزه پولیتزر: از بالا تا پایین!

بر اساس آخرین تغییرات دسته‌بندی‌های این جایزه در سال ۲۰۱۷، فهرست دسته‌بندی‌های واجد شرایط دریافت جایزه پولیتزر بدین صورت می‌باشد:

هشت زیرگروه برای ادبیات مکتوب و نمایشی:

• بیوگرافی: برای زندگینامه‌ای برجسته از یک نویسنده آمریکایی.
• درام: برای نمایشنامه‌ای عالی از یک نمایشنامه‌نویس آمریکایی که ترجیحاً زندگی آمریکایی را منعکس کند.
• ادبیات داستانی: برای داستان‌های قابل‌توجه یک نویسنده آمریکایی که ترجیحا به زندگی آمریکایی می‌پردازد.
• ادبیات غیرداستانی: برای یک کتاب غیرداستانی برجسته توسط یک نویسنده آمریکایی.
• تاریخ: برای یک کتاب برجسته که تاریخ ایالات متحده را مستند کند.
• خاطرات یا خودزندگینامه: برای خاطرات یا خودزندگینامۀ واقعی و برجستۀ یک نویسنده آمریکایی.
• شعر: برای مجموع اشعار ممتاز و بااصالتِ یک شاعر آمریکایی.
• گزارش صوتی: این بخش در سال ۲۰۲۰ معرفی شد و اولین جایزه آن، به بخش «جمعیت بیرون» از برنامه رادیویی «این زندگی آمریکایی (This American Life)» تعلق گرفت.

چهارده زیرگروه برای روزنامه‌نگاری و هنر:

• خدمات عمومی: برای نمونه‌ای از خدمات عمومی شایسته توسط روزنامه، مجله یا سایت خبری. فقط به سازمان خبری برنده داده می‌شود و تنها جایزه در میان جوایز پولیتزر است که به شکل مدال طلا اعطا می‌شود و ارزش مادی دیگری ندارد.
• گزارش اخبار فوری: برای نمونه‌ای متمایز از گزارش‌های محلی، ایالتی یا ملی از اخبار فوری که در سریع‌ترین زمان ممکن، رویدادها را به ‌طور دقیق و به‌ محض وقوع آن‌ها ثبت می‌کند.
• گزارشگری تحقیقی (Investigative Reporting): به روزنامه‌نگاری تحقیقاتی اعطا می‌گردد که اطلاعات مهمی را با استفاده از هر رویکرد روزنامه‌نگاری کشف کند.
• گزارش توضیحی (Explanatory Reporting): گزارشی را ستایش می‌کند که موضوعات پیچیده را با نوشتن و ارائه واضح روشن می‌کند.
• گزارش محلی: گزارش در مورد مسائل محلی را تقدیر می‌کند که اصالت و بینش جامعه را نشان می‌دهد.
• گزارش ملی: برای گزارش برجسته در مورد مسائل ملی آمریکا.
• گزارش بین‌المللی: برای گزارش استثنایی در مورد امور بین المللی آمریکا و دیگر کشورها.
• ویژگی نوشتاری: به ویژگی‌‌های نویسندگی در روزنامه اعطا می‌گردد که به دلیل کیفیت، اصالت و کوتاهی خود متمایز هستند.
• تفسیر (Commentary): تفسیر روشنگرانه در مورد مسائل جاری را تشخیص می‌دهد.
• نقد: به نوشته‌های انتقادی که تحلیل و ارزیابی عمیقی از هنر یا فرهنگ ارائه می‌دهد تعلق می‌گیرد.
• تحریریه‌نویسی (Editorial Writing): سرمقاله‌هایی که با وضوح، یکپارچگی اخلاقی، استدلال صحیح و قدرت متقاعدکننده متمایز می‌شوند را، ارج می‌نهد.
• کاریکاتور در تحریریه: به کارتون‌ها یا نمونه‌کارهای اصیل و تاثیرگذار تعلق می‌گیرد.
• عکاسی در اخبار فوری: برای عکاسی استثنایی که اخبار فوری را ثبت می‌کند.
• عکاسی برای سرمقاله: برای نمونه‌ای متمایز از عکاسی سیاه‌وسفید یا رنگی، که ممکن است از یک عکس یا عکس‌های مختلف تشکیل شده باشد.

یک جایزه برای گروه موسیقی:

• جایزه پولیتزر برای موسیقی: برای آهنگسازی ممتاز از یک موزیسین آمریکایی که اولین اجرا یا اولین ضبط خود را در آمریکا تجربه می‌کند.

جایزه پولیتزر ادبیات داستانی

جایزه پولیتزر ادبیات داستانی از زمان تأسیس خود در سال ۱۹۱۷، دستخوش دگرگونی‌های مهمی شده است. این جایزه در ابتدا به عنوان جایزه پولیتزر برای رمان شناخته می‌شد و در اصل، با هدف بزرگداشت رمان‌های منتشر شده توسط نویسندگان آمریکایی به برندگان اعطا می‌شد. طی قرن گذشته، تغییرات بسیاری در دسته‌بندی‌های جوایز پولیتزر گروه ادبیات صورت گرفته است:

• طی سال‌های ۱۹۱۷ تا ۱۹۴۸: جایزه منحصراً برای رمان بود. معیارهای برنده شدن بر آثاری تأکید داشتند که به بهترین وجه «فضای سالم زندگی آمریکایی و بالاترین استانداردهای رفتار و منش آمریکایی» را ارائه می‌کردند.
• از سال ۱۹۴۸ تاکنون: معیارها گسترش یافت و آثار دیگر شامل شعر، داستان‌های کوتاه، داستان‌های بلند و رمان‌های کوتاه (ناولا) نیز، واجد شرایط اخذ جایزه پولیتزر ادبیات شدند. این تغییرات گواهی بر غنای ادبیات و فرهنگ آمریکایی فراتر از قالب رمان بود.

گسترش مقوله‌ها و معیارها: سال‌شمارِ تغییرات جایزه پولیتزر

جایزه پولیتزر به طور مستمر با مرزهای در حال گسترشِ روزنامه‌نگاری و هنر نیز سازگار شده است؛ این موضوع نشان‌دهندۀ تعهد آن به بازشناخت و پاسداشت آثار ممتاز است. در طول تاریخ خود، جایزه پولیتزر نه‌تنها دسته‌بندی‌های خود را گسترش داده است تا طیف وسیع‌تری از رشته‌ها را در بر بگیرد، بلکه پیشرفت‌های تکنولوژی را نیز در نظر گرفته است تا تضمین کند که این یادبود بزرگ، در عصر دیجیتال نیز مرتبط و معتبر باقی بماند. سال‌شمار زیر خلاصه‌ای از تاریخچه و تغییرات بزرگ این جایزه در زمینه‌های مختلف را بیان می‌کند:

• ۱۹۱۷: سال تأسیس جایزه در دسته‌بندی‌های اولیه با تمرکز بر روزنامه‌نگاری، کتاب، نمایش و آموزش.
• ۱۹۴۳: به رسمیت شناختن دستۀ موسیقی.
• ۱۹۷۰: شروع اهدای جایزه پولیتزر برای نقد.
• ۱۹۹۷: پذیرش ارائه آنلاین در دسته خدمات عمومی.
• ۱۹۹۸: گسترش دسته موسیقی برای جذب طیف وسیع‌تری از موسیقی آمریکایی.
• ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹: تقدیر از سازمان‌های خبری تماماً آنلاین و واجد شرایط شدن محتوای آنلاین در همۀ گروه‌های روزنامه نگاری.
• ۲۰۱۶: واجد شرایط بودن به مجلات چاپی و دیجیتالی گسترش یافت.

 

بهترین آثار ادبیات جهان را اینجا مشاهده کنید.

 

پانورامای پولیتزر: بخش‌ها، شرایط، استانداردها و داوران کارکُشته!

برای واجد شرایط بودن در بخش روزنامه‌نگاریِ جایزه پولیتزر، نویسنده می‌تواند از هر ملیتی باشد اما نوشتۀ او باید در یک نشریه یا سایت خبری در ایالات متحدۀ آمریکا چاپ شده باشد. همچنین هر اثر نهایتا می‌تواند در دو زیر گروه نامزد دریافت جایزه پولیتزر شود.

اما برای واجد شرایط بودن در بخش ادبیات، یک اثر باید از چندین معیار سختگیرانه پیروی کند تا اطمینان حاصل شود که تنها برجسته‌ترین آثار در ادبیات آمریکا به رسمیت شناخته می‌شوند. این معیارها برای حفظ اعتبار و یکپارچگی جایزه طراحی شده‌اند:

• کتاب‌ها باید ابتدا در ایالات متحده در همان سال اهدای جایزه منتشر شده باشند.
• تمام آثار باید برای خرید عموم مردم به صورت جلد سخت یا جلد شومیز در ایالات متحده در دسترس باشند.
• نویسندگان در دسته‌های داستان، بیوگرافی، خاطرات، شعر، و ادبیات غیرداستانی باید شهروند ایالات متحده باشند که ترجیحاً زندگی آمریکایی را در اثرشان منعکس کرده باشند.
• برای ردۀ تاریخ، نویسندگان با هر ملیتی واجد شرایط هستند؛ مشروط بر اینکه موضوع کتاب به تاریخ ایالات متحده مربوط باشد.
• ترجمه‌ها و مجموعه‌های ویرایش شده برای بررسی واجد شرایط نیستند.
• معیارهای اصلیِ داوری شامل اصالت، تأثیرگذاری اثر و تسلط نویسنده بر صنایع ادبی است.

هیئت داورانِ جایزه پولیتزر از استانداردهای برتری در داوری آثار استفاده می‌کنند. اگرچه این استانداردها به‌ طور رسمی تعریف نشده‌اند و دست داوران را باز می‌گذارند تا تفسیر گسترده‌ای از آنچه «داستان ممتاز» را تشکیل می‌دهد، برای خود داشته باشند.

این دستورالعمل‌ها تضمین می‌کنند که جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی همچنان نمادی از برتری در ادبیات آمریکا باشد و آثاری را تجلیل ‌کند که نه‌تنها مهارت و اصالت استثنایی را نشان می‌دهند، بلکه کمک قابل‌توجهی به بافت فرهنگی و فکری ایالات متحده می‌کنند.

نقش داوران و فرآیند گزینش

فرآیند انتخاب جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی، رویه‌ای دقیق و بسیار محرمانه است. این فرآیند به چند مرحله تقسیم می شود و در قلب این فرآیند، اجزای کلیدی زیر قرار دارند:

انتخاب هیئت منصفه و مسئولیت‌ها:

• برای جوایز پولیتزر در دسته‌های مختلف، سالانه بیش از ۱۰۰ داور متخصص و صاحب‌نظر انتخاب می‌شوند.
• این هیئت منصفه وظیفه بررسی آثار ارسالی و معرفی برگزیدگان نهایی دارد. هر اثر در هر دسته بر اساس این معیار که چه چیزِ آن «متمایز» است، مورد قضاوت قرار می‌گیرد.
• برای جایزه پولیتزر ادبیات داستانی هر ساله، یک هیئت داوری سه نفره، متشکل از چهره‌های برجسته مانند نویسندگان، دانشگاهیان و روزنامه نگاران وظیفه بررسی آثار ارسالی را بر عهده دارند. قابل ذکر است، هیئت منصفه در سال ۲۰۱۲ شامل مایکل کانینگهام، مورین کوریگان و سوزان لارسون بود.
• مسئولیت هیئت داوران خواندن و ارزیابی بیش از ۵۰۰ نامزد در دستۀ ادبیات است که آن‌ها را به سه انتخاب برتر در هر دسته محدود می‌کند. این انتخاب‌ها به ترتیب حروف الفبا، بدون اولویت و همراه با گزارشی از نتیجه‌گیری هیئت منصفه ارائه شده‌اند.
• از نظر تاریخی، ترکیب هیئت داوران تکامل یافته است. از سال ۱۹۱۷ تا ۱۹۷۴، تعداد قابل‌توجهی از داوران فاقد تجربۀ حرفه‌ای به عنوان رمان‌نویس بودند که از آن زمان به بعد، داوران با معیار تخصص داشتن در ادبیات و روزنامه‌نگاری انتخاب می‌شوند.

نامزدی و انتخاب نهایی:

• پس از انتخاب سه فینالیست برتر توسط داوران و ابلاغ آن‌ها به کمیتۀ پولیتزر، کار شورای اصلی جایزه پولیتزر ادبیات شروع می‌شود. شورای اصلیِ جایزه پولیتزر ادبیات، این نامزدها را بررسی کرده و برندگان را با اکثریت آرا انتخاب می‌کند.
• در موارد استثنایی، شورای اصلی می‌تواند نامزدی متفاوت از نامزدین نهایی انتخاب شده توسط داوران را انتخاب کند. این انتخاب مشروط بر آن است که با رای‌گیری جدید با اکثریت ۷۵ درصد موافقت شود.
• فرآیند تصمیم‌گیری شورا کاملا محرمانه است و نامزدهای نهایی از قبل اعلام نمی‌شوند. این محرمانه بودن بر یکپارچگی و بی‌طرف بودن فرآیند جایزه می‌افزاید.
• در مواردی که هیچ نامزدی مطابق با استانداردهای بالای پولیتزر نباشد، شورا ممکن است تصمیم بگیرد که جایزه آن سال را اعطا نکند.

روند انتخاب، از انتخاب هیئت داوران تا اهدای نهایی جوایز، نشان‌دهنده تعهد جایزه پولیتزر به انتخاب برترین آثار در زمینۀ روزنامه نگاری، ادبیات، موسیقی و هنر است. داوران و شورای اصلی جایزه با ترکیب شدن با یکدیگر و تشکیل یک سیستم بررسی دقیق و حفظ یک رویکرد منعطف برای نامزدها، تضمین می‌کنند که جوایز پولیتزر به عنوان یک گرامیداشت معتبر برای نویسندگان باقی بماند.

روح آمریکا در انعکاس پولیتزر

تأثیر جایزه پولیتزر بر فرهنگ آمریکا فراتر از شناخت بی‌چون و چرای دستاوردهای فردی آمریکایی است. این جایزه تنوع و تعالی را در ژانرهای مختلف ادبی و هنری ایجاد می‌کند و روایتی از فرهنگ و اوضاع اجتماعی آمریکایی را، شکل می‌دهد. تأثیر جایزه پولیتزر بر روزنامه‌نگاری، ادبیات و هنر، عمیق و چندوجهی است و بر طیف وسیعی از رسانه‌ها و ژانرها تأثیر می‌گذارد.

جایزه پولیتزر و روزنامه‌نگاری و موسیقی آمریکا:

• اهدای جایزه دسته موسیقی، که در سال ۱۹۴۳ آغاز شد، در اصل تنها به موسیقی کلاسیک تعلق می‌گرفت اما با گذشت سال‌ها، این دسته تکامل یافته و طیف وسیع‌تری از انواع موسیقی آمریکایی را در بر می‌گیرد.
• اعطای جوایز به چهره‌های نمادینی مانند جورج گرشوین، دوک الینگتون، باب دیلن و آرتا فرانکلین، تصدیقی است بر توجه ویژۀ جایزه پولیتزر نسبت به آثار پیشگامانه در ژانرهای مختلف.
• برنده شدن کندریک لامار در سال ۲۰۱۸، اولین پیروزی برای یک هنرمند هیپ هاپ و رپ، نقطۀ عطف مهمی است و تأثیر عمیق این ژانر بر فرهنگ و موسیقی آمریکایی را تایید می‌کند.
• به رسمیت شناخته شدن توسط جایزه پولیتزر می‌تواند به طور قابل توجهی اعتبار روزنامه‌نگار یا سازمان خبری را افزایش دهد؛ که اغلب منجر به جلب توجه مردم و نفوذ آن سازمان می‌شود.
• جایزه پولیتزر برای ادبیات نمایشی نه تنها نمایشنامه‌های برجسته را مورد توجه قرار داده است، بلکه به موفقیت آنها در عرصه‌های فرهنگی گسترده‌تر، از جمله تولیدات «برادوی» و اقتباس‌های سینمایی، کمک کرده است.

جایزه پولیتزر ادبیات داستانی و فرهنگ آمریکا:

جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی آینه‌ای تمام‌نما از زندگی انسانی در آمریکای در حال تکامل است. این جایزه در طول سال‌ها، عصارۀ تغییرات اجتماعی و آداب و رسوم در حال تغییر آمریکا را، به تصویر کشیده است. جایزه پولیتزر از طریق آثار منتخب خود، مضامین انتقادی نسبت به جامعه آمریکا را منعکس کرده است؛ مضامینی مانند:

• توسعۀ شهری
• جبر
• اختلافات طبقاتی
• جنسیت
• انزواطلبی و جنگ
• نسل‌کُشی و برده‌داری
• مهاجرت
• مرگ‌ومیر

هر کتابی که جایزه می‌گیرد نه تنها نمایندۀ سبک ادبی خود و نشان‌دهندۀ دغدغه‌های دوران خود است، بلکه به عنوان شاهدی بر انعطاف‌پذیری و گسترش آزادی آمریکا نیز عمل می‌کند. این ویژگی به خصوص در توجه خاص شورای پولیتزر به جنسیت، ملیت و نگرش‌های مختلف نویسندگان مشهود است. به عنوان نمونه:

• اولین برنده سیاه‌پوست جایزه پولیتزر ادبیات: جیمز آلن مک فرسون در سال ۱۹۷۸
• ترکیب جنسیتی برندگان: ۳۰ نفر از ۸۸ برنده زن هستند.
• اقتباس‌ها: فیلم‌های سینمایی متعددی از نزدیک به ۵۰ رمان‌ برندۀ جایزه پولیتزر اقتباس شده‌اند. از جمله چند اقتباس‌ از رمان‌های «پل سن لوئیس ری» و «بسیار بزرگ».

 

یک قرن با جایزه پولیتزر ادبیات داستانی: برندگان مطرح

در میان تمامی برندگان جایزه پولیتزر ادبیات، نام برخی از نویسندگان بیش از دیگران می‌درخشد. در ادامه به معرفی برخی از این برندگان مشهور پرداخته می‌شود.

بوث تارتینگتون

یکی از برندگان قابل توجه اولین دوره‌های جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی، بوث تارکینگتون بود که دو بار برنده جایزه شد. رمان‌های «اَمبرسون‌های باشکوه» و «آلیس آدامز» او تفسیری روشن‌ از تغییرات اجتماعی در آمریکا در اوایل قرن بیستم ارائه می‌کردند.

ارنست همینگوی

ارنست همینگوی که به خاطر نثر مختصر (مینیمالیستی) و زندگی پرماجرا خود شناخته می‌شود، در سال ۱۹۵۳ برای رمان کوتاه «پیرمرد و دریا» برنده جایزه پولیتزر شد؛ داستانی که از روح تسلیم‌ناپذیر انسان روایت می‌کند.

 

 

آثار ارنست همینگوی را اینجا مشاهده کنید

 

جان آپدایک

جان آپدایک که به خاطر نثر شیوا و بینش عمیق روان‌شناختی‌اش شناخته می‌شود، دو بار برای «خرگوش ثروتمند است» و «خرگوشِ در حال استراحت»، که هر دو بخشی از مجموعه معروف «خرگوش» او هستند، برنده جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی شد.

کولسون وایتهد

در سال‌های اخیر، کولسون وایتهد به عنوان یک نویسندۀ مطرح ظاهر شده و جایزه پولیتزر را برای دو رمان متوالی خود دریافت کرده است: «راه‌آهن زیرزمینی» و «پسران نیکل». روایات قدرتمند او به موضوعات تاریخ آمریکا و بی‌عدالتی نژادی می‌پردازد.

هارپر لی

«کشتن مرغ مقلد» اثر هارپر لی که در سال ۱۹۶۱ جایزه گرفت، همچنان اثری مهم در ادبیات آمریکا باقی مانده که به بی‌عدالتی‌های نژادی و رشد اخلاقی می‌پردازد.

تونی موریسون

تونی موریسون، غول ادبیات آمریکا، در سال ۱۹۸۸ جایزه پولیتزر را برای «دلبند»، رمانی دربارۀ میراث برده‌داری، دریافت کرد.

جومپا لاهیری

جومپا لاهیری نویسندۀ «ترجمان دردها»، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه که در سال ۲۰۰۰ برنده پولیتزر شد، به زیباییِ هرچه تمام‌تر تجربه مهاجران هندی-آمریکایی را به تصویر می‌کشد.

یک دستاورد مهم در سال ۲۰۲۳

در رویدادی غیر مترقبه، جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی در سال ۲۰۲۳ به دو نویسنده به صورت همزمان و اشتراکی اعطا شد و لحظه مهمی در تاریخ این جایزه رقم زد.

جدال‌های جایزه پولیتزر: حواشی و منازعات

جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی نیز مانند بسیاری از دیگر جوایز ادبی، از سایۀ جنجال‌ها و انتقاداتی که مسبب ایجاد بحث‌هایی در جامعه ادبی و فراتر از آن شده، مصون نمانده است. نمونه‌هایی از این اتفاقات جنجالی و جذاب این جایزه معتبر را با هم بخوانیم:

هیچ برنده ای اعلام نشد: جنجال برای پولیتزر سال ۲۰۱۲

در سال ۲۰۱۲ و علیرغم وجود سه نامزد نهایی مشهور برای سال ۲۰۱۲، «باتلاقی» از «کارن راسل»، «پادشاه رنگ پریده» از «دیوید فاستر والاس» و «رویاهای قطار» از «دنیس جانسون» شورای اصلی جایزه پولیتزر برنده‌ای را بخش ادبیات داستانی در این سال انتخاب نکرد.

این تصمیم از دید جامعه ادبی غایب نماند: انتقادات گسترده نویسندگان، منتقدان و کتابفروشی‌ها از این تصمیم بسیار بالا رفت. جامعۀ ادبی فقدان برنده را فرصتی ازدست‌رفته برای تجلیل از آثار ادبی استثنایی و نشانه‌ای دلسردکننده برای صنعت نشر می‌دانستند.

سینکلر لوئیس و استهزای آمریکا!

در سال ۱۹۲۱، «سینکلر لوئیس» علیرغم اینکه رای هیئت منصفه برای رمان «خیابان اصلی» خود را به دست آورد، از دریافت جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی محروم شد. برداشت طنزآمیز رمان از شهرهای کوچک آمریکا مورد پسند شورای محافظه‌کار جایزه پولیتزر قرار نگرفت و باعث شد این تصمیم را لغو کنند و جایزه را به «ادیت وارتون» برای «عصر بی‌گناهی» اهدا کنند. شورای اصلی حتی معیارهای جایزه را تغییر داد تا «فضای سالم زندگی آمریکایی» را بر «فضای کل زندگی آمریکایی» ترجیح دهد تا انتخاب خود را توجیه کند.

جان اشتاین بک در معرض اتهام

«خوشه‌های خشم» از «جان اشتاین بک» که در سال ۱۹۴۰ جایزه پولیتزر را دریافت کرد، با تحسین و انتقادهای فراوان مواجه شد. ترسیم مبارزات مهاجران در آمریکا در این رمان، منجر به وارد شدن اتهامات سوسیالیسم و کمونیسم علیه اشتاین بک شد و برخی از سیاستمداران و اعضای مطبوعات، حتی تا حد سوزاندن کتاب نیز پیش رفتند!

علیرغم واکنش‌های منفی، به رسمیت شناختن رمان توسط کمیته پولیتزر، آزمون زمان را پس داده و جایگاه آن را به عنوان سنگ بنای ادبیات آمریکا تثبیت کرده است.

محرومیت ارنست همینگوی

جنجال پیرامون «ارنست همینگوی» و جایزه پولیتزر از رمان او، «زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌آیند؟» یا «این ناقوس مرگ کیست؟» شروع می‌شود. در سال ۱۹۴۱، هیئت داوران جایزه پولیتزر به اتفاق آرا به اعطای این جایزه به همینگوی برای این اثر رای دادند. با این حال، «نیکلاس موری باتلر»، رئیس دانشگاه کلمبیا و رئیس هیئت مدیره پولیتزر، انتخاب هیئت داورن را وتو کرد. باتلر این کتاب را توهین‌آمیز و کفرآمیز می‌دانست.

این حادثه بحث‌های قابل‌توجهی را در مورد نقش سوگیری‌های شخصی و سانسور در جوایز ادبی به راه انداخت. منتقدان استدلال کردند که وتو تجاوز به اختیار و سرکوب بیان هنری است. این مناقشه سؤالاتی را در مورد معیارهای مورد استفاده برای داوری آثار داستانی مطرح کرد.

با وجود این شکست، همینگوی بعداً در سال ۱۹۵۳ برای رمان کوتاه «پیرمرد و دریا» جایزه پولیتزر را برای داستان‌نویسی دریافت کرد. استقبال مثبت از رمان و برنده شدن جایزه پولیتزر، به تثبیت میراث همینگوی به عنوان یکی از نویسندگان بزرگ آمریکایی قرن بیستم کمک کرد.

تکریم پس از مرگ: ویلیام فاکنر

«ویلیام فاکنر»، یکی از مشهورترین نویسندگان آمریکایی، هرگز در طول زندگی خود برندۀ جایزه پولیتزر نشد. تنها پس از مرگ او این جایزه در سال ۱۹۵۵ برای «یک افسانه (A Fable)»، رمانی با نقدهای متفاوت و ضدونقیض، دریافت کرد. این تصمیم یک سوال مهم را برانگیخت: آیا این جایزه برای خود کتاب اعطا شد یا به‌ عنوان قدردانی دیرهنگام از مجموعه آثار فاکنر؟

 

آثار منتخب ویلیام فاکنر را اینجا بخوانید.

 

برد گریزان: توماس پینچن

«توماس پینچن» که به خاطر طبع انزواجویانۀ خود و رمان‌های پیچیده‌اش شناخته می‌شود، در سال ۱۹۷۴ برای رمان «رنگین کمان جاذبه» نامزد نهایی جایزه پولیتزر در ادبیات داستانی بود. با این حال، شورای اصلیِ پولیتزر این رمان را «غیرقابل خواندن»، «پرتمطراق» و «زشت و مستهجن» تشخیص داد و در آن سال جایزه‌ای اعطا نشد.

تلفیق فرهنگ مهاجرت و آمریکا با جومپا لاهیری

رمان «همنام» از «جومپا لاهیری» در سال ۲۰۰۴ نامزد نهایی جایزه شد و منازعاتی را در مورد بازنمایی تجربیات مهاجران در ادبیات آمریکا به راه انداخت. در نهایت لاهیری برنده نشد اما خود نامزد شدن او، چشم‌انداز در حال تکامل داستان‌های آمریکایی را، بار دیگر برجسته کرد.

برد شگفت انگیزِ جونو دیاز

برنده شدن «جونو دیاز» برای رمان «زندگی کوتاهِ شگفت‌انگیز اسکار وائو» در سال ۲۰۰۸، با تحسین و انتقاد مواجه شد. برخی استدلال کردند که استفاده نویسنده از سبک رواییِ غیرمتعارفِ «اسپانگلیسی» پیشگامانه بود؛ در حالی که برخی دیگر ارزش ادبی آن را زیر سوال بردند.

جنجال‌های بخش روزنامه‌نگاری

• «والتر دورانتی» که در سال ۱۹۳۲ جایزه پولیتزر خبرنگاری را دریافت کرد، به دلیل پنهان کردن جنایات استالین، از جمله قحطی در اوکراین، مورد انتقاد قرار گرفت. علیرغم انکار نیویورک تایمز از کار دورانتی، پولیتزر او همچنان به صورت رسمی در فهرست برندگان جایزه پولیتزر به چشم می‌خورد.
• گزارش «اتو تولیسوس»، برندۀ جایزه خبرنگاری ۱۹۴۰، مبنی بر اینکه لهستان در آغاز جنگ جهانی دوم به آلمان حمله کرده است، اذهان عمومی را منحرف کرد و نگرانی‌هایی را در مورد صحت روزنامه‌نگاری در دوران جنگ ایجاد کرد.
• «ویلیام لورنس»، گزارشگر علمی نیویورک تایمز و برنده جایزه پولیتزر، همزمان به عنوان یک مبلّغ برای دولت ایالات متحده کار می‌کرد و وجود تشعشعات اتمی را پس از استفاده از بمب اتمی توسط آمریکا، انکار می‌کرد.

نگاه به آینده

در طول این کاوش در مورد جایزه پولیتزر، ما از نقاط عطف تاریخی و نشان‌دهندۀ تکامل این جایزه، سختی‌های فرآیند انتخاب آن و تأثیر عمیقی که بر ادبیات، روزنامه‌نگاری و هنر اعمال دارد، عبور کرده‌ایم. این مقاله با بررسی ریشه‌ها، دگردیسی‌ها و معیارهای سختگیرانه‌ای که زیربنای اعطای جایزه است، نه تنها میزان اعتبار پولیتزر، بلکه نقش محوری آن در تشویق فرهنگ آمریکایی را نیز، مشخص کرده است.

همانطور که ما به آینده نگاه می‌کنیم، پولیتزر نیز به سازگاری خود با آینده ادامه می‌دهد. تکامل مداوم جایزه پولیتزر، همراه با چالش‌های آن، تصویری از موسسه‌ای را ترسیم می‌کند که به اندازه حوزه‌هایی که می‌خواهد به آن احترام بگذارد، پویا است.

در طول سال‌ها، جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی نیز به عنوان نمادی از دستاوردهای ادبی بی‌نظیر باقی مانده است و به نویسندگان نه فقط یک مدال، بلکه یک «به رسمیت شناختنِ» رسمی و محکم از تأثیر آثارشان بر بافت فرهنگ آمریکایی، اعطا می‌کند.

همانطور که مشتاقانه منتظر دریافت‌کنندگان آیندۀ این جایزه و مشارکت آن‌ها در ادبیات و فرهنگ هستیم، جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی مانند چراغ رهنمون به برتری باقی می‌ماند و نویسندگان و خوانندگان را به طور یکسان الهام می‌بخشد تا در پیچیدگی‌های ظریف شرایط انسانی عمیق‌تر شوند.