کتاب صلح پایدار

درباره‌ی نویسنده: ایمانوئل کانت

Immanuel Kant

ایمانوئل کانت (۱۷۲۴-۱۸۰۴) یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان تاریخ غرب است. او در شهر کونیگسبرگ آلمان زاده شد و تمام عمر خود را در این شهر گذراند. کانت در زمینه‌های مختلفی چون متافیزیک، شناخت‌شناسی، اخلاق و سیاست آثار مهمی از خود به جای گذاشته است. از جمله آثار برجسته‌ی او می‌توان به “نقد عقل محض”، “نقد عقل عملی” و “نقد قوه حکم” اشاره کرد. کانت با ارائه نظریه‌ی “اخلاق وظیفه‌گرا” و “امر مطلق” تاثیر عمیقی بر فلسفه‌ی اخلاق گذاشت.

طرحی فلسفی برای صلح پایدار

ایده‌ی کلی کانت مبنی بر اینکه دولت‌های مردمی و مسئول تمایل بیشتری به ترویج صلح و تجارت دارند، به یکی از جریان‌های فکری و سیاسی اروپا تبدیل شد. این ایده در سیاست خارجی جورج کنینگ و لرد پالمرستون در بریتانیا و همچنین در لیبرالیسم بین‌المللی وودرو ویلسون در آمریکا نمود پیدا کرد. در دهه ۱۹۴۰، توصیه‌های کانت به وضوح در سازمان ملل متحد منعکس شد.

نظریه‌ی صلح دموکراتیک کانت در آثار متفکران دیگری نیز دنبال شد. نورمن آنجل در سال ۱۹۰۹ استدلال کرد که تجارت مدرن، جنگ را حتی برای کشور پیروز از نظر فنی نیز غیرسودآور کرده است. جیمز میل، استعمار را به عنوان “کمک خارج از منزل برای طبقات بالا” توصیف کرد. یوزف شومپیتر نیز استدلال کرد که سرمایه‌داری، کشورهای مدرن را ذاتاً صلح‌طلب و مخالف فتح و استعمار کرده است.

کانت در کتاب صلح پایدار با تمایز قائل شدن بین “لیگ” و “دولت جهانی”، ایده‌ی ایجاد فدراسیونی از کشورهای مستقل و جمهوری‌خواه را به عنوان راه‌حلی برای آنارشی در نظام بین‌الملل مطرح کرد. این ایده بعدها توسط متفکرانی چون کلارنس استریت و جرمی بنتام نیز پیگیری شد.

سخن پایانی

کتاب صلح پایدار مکتوبی فلسفی است که با وجود گذشت بیش از دو قرن از انتشار آن، همچنان تازگی و اهمیت خود را حفظ کرده است. این کتاب با ارائه چشم‌اندازی آرمان‌گرایانه و در عین حال واقع‌بینانه از صلح، ما را به تفکر درباره‌ی مسئولیت خود در برابر آینده‌ی بشریت و ایجاد جهانی عاری از جنگ و خشونت دعوت می‌کند.