مداد و اتود

 
خرید انواع مداد و اتود
هنگامی که به مفهوم نوشتن و طراحی فکر می‌کنیم، اولین ابزاری که تصویرش در ذهن بسیاری از ما نقش می‌بندد، مداد است! مداد، یک از قدیمی‌ترین، پرکاربردترین و نوستارلژیک‌ترین محصولاتی است که بشر بیشتر از 5 قرن است که با آن هر آنچه در سرش می‌گذرد را بر سفیدی کاغذ ثبت می‌کند. در تعریف مداد می‌توان گفت که یکی از کوچک‌ترین ابزار خط برای نوشتن و طراحی است که قابل پاک شدن بوده و مشخصۀ آن رنگ سیاه یا خاکستری‌اش می‌باشد. چیزی که امروزه از ساختار یک مداد می‌بینیم، یک قطعه نازک از گرافیت و کائولن داخل یک قالب چوبی است.

داستان اختراع مداد منطبق با این تعریف و شکل امروزی آن مدیون وجود «گرافیت» است؛ ماده‌ای که نامش را از واژۀ یونانی “گرافین”، به معنی نوشتن یا ترسیم گرفته و از دگرگونی ذغال سنگ به دست ما می‌رسد. گرافیت نزدیک به 5 قرن پیش و در دوران رنسانس، به دست زوج ایتالیایی برناکوتی در ساختمان یک مداد به کار رفت. این تغییر بر نوشتن، طراحی، ترسیم و انواع فعالیت‌های هنری و غیره تأثیری ویژه گذاشت و علت آن هم دقت عمل، راحتی استفاده و قابلیت پاک شدن و اصلاح‌پذیر بودن آن است.

با مطالعۀ این مطلب در وبسایت شهر کتاب پاسداران، اطلاعاتی از تاریخچۀ مداد و اتود (به عنوان یکی از انواع آن)، کاربرد و دسته‌بندی‌های مختلف این محصول را در اختیارتان می‌گذاریم تا در خرید مداد و اتود مورد نظرتان، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
تاریخچۀ مداد
گذشتۀ این کالای جادویی و پراستفاده دقیقا به 500 سال قبل برمی‌گردد. وقتی با شیوه‌های «نوشتن» در طول زمان مواجه می‌شویم، می‌بینیم که با پیشرفت تکنولوژی، تغییرات بسیاری داشته اما همیشه نوشتن به شکل دستی و نه از طریق انواع مختلف تایپ ماشینی، به عنوان تجربه‌ای لذت‌بخش شناخته می‌شود. در پی کشف معدنی در سال 1564 و در کشور انگلستان، معدنچیان با مادۀ سیاه رنگی روبه‌رو که در واقع همان مغز مداد یا گرافیت امروزی بود. تحقیقات بر روی کشف گرافیت نشان داد که این ماده نشانه‌های سیاه‌ رنگی را به دنبال خود به جای می‌گذارد و می‌تواند در امر نوشتن و ترسیم مورد استفاده قرار بگیرد. نرم و شکننده بودن گرافیت باعث شد تا در ترکیب با نوارهای چوبی و گره زدن آن‌ها به یکدیگر، طرح خلاقانۀ مدادهای اولیه ساخته شوند و به مرور این روش ترویج پیدا کرد.

نیکولاس یاکوس کونته، شیمیدان فرانسوی برای حل مشکل نرمی و شکنندگی گرافیت مدادهای اولیه، در سال 1795، روشی جدید را در ساخت گرافیت مداد ابداع کرد که در آن خاک رس به سایر مواد سازندۀ مغزی مداد اضافه می‌شد. خاصیت این ترکیب، بافتی سخت‌تر و مقاوم‌تر و با چسبندگی و قوام بیشتر از گرافیت بود.

در سال‌های بعد همین مورد تولید‌کنندگان را قادر ساخت تا سختی و نرمی نشانه‌های روی کاغذ را کنترل کنند و انواع مختلفی از مداد برای استفاده‌های گوناگون تولید شوند. برخی از کمپانی‌های مختلف تولید‌کنندۀ مداد و اتود که از برندهای نام‌آشنا و معروف نوشت افزارند و سال‌هاست که به تأمین نیاز مخاطبان خود می‌پردازند، عبارتند از:

استدلر (steadtler)
فابر کاستل (faber-castell)
اونر (owner)
پنتر (panter)
زبرا (zebra)
استبیلو (stabilo)

امروزه مدادها چگونه ساخته می شوند؟

امروزه در کارخانه‌های ساخت مداد، چهار مرحلۀ کلی برای تهییۀ مدادها اتفاق می‌افتد؛

گرافیت و خاک رس را با یکدیگر ترکیب می‌کنند و تمام ناخالصی‌های آن را می‌گیرند و یک دستگاه آن را به شکل بلوکی بزرگ در می‌آورد.
این مرحله را به دو روش می‌توان انجام داد که انتخاب هر کدام از آن‌ها به تولید‌کننده و امکانات آن بستگی دارد. روش اول آن را در یک کوره حرارت می‌دهند تا رطوبت آن از بین برود یا از روش دوم استفاده می‌کنند که برای خشک کردن کامل تمام آب موجود در آن، یک دستگاه مخصوص وجود دارد.
در این مرحله، مخلوط را به داخل پودر دیگری ریخته و به آن آب اضافه می‌کنند تا یک خمیر نرم تهیه شود.
در مرحلۀ پایانی نیز، خمیر را از یک لوله فلزی عبور می‌دهند تا به شکل شاخه‌های باریک درآید، سپس در اندازه‌های مناسب برای مداد بریده می‌شوند. سرانجام آن‌ها را در روغن یا موم قرار می‌دهند تا صاف و هموار گردند.

قدیمی ترین تولیدکننده فعال مداد در جهان کیست؟

فابر کاستل (Faber-Castell) به طور رسمی در سال 1761 تأسیس شد و بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کارخانۀ تولید خودکار و مداد و سایر نوشت‌افزارهای مورد استفاده است. کاسپر فابر، کابینت‌سازی بود که در کنار تولیدی اصلی کارخانه در سال 1600 تولید مداد را نیز آغاز کرد و سرانجام دریافت که در کسب‌وکار مداد موفقیت بیشتری به دست خواهد آورد. پس از مرگ مالک کارخانه، پسر وی امور را به دست گرفت و زمین‌های بیشتری را به دست آورد که امروزه هم جزو مراکز اصلی کمپانی فابر کاستل به شمار می‌رود.

انواع مداد و دسته‌بندی‌های آن

مدادها را می‌توان براساس چند مؤلفه دسته‌بندی کرد؛

جنس، شکل بدنه و رنگ مداد: درجۀ سختی و نرمی و میزان گرافیت موجود در نوک مداد و جنس آن، انواع مختلفی از مدادها را به مخاطبان معرفی می‌کند. از نظر جنس عناصر مدادها، دسته‌هایی چون سربی، گرافیتی، ذغالی و … وجو دارند. همچنین می‌توان مدادها را در دو دسته‌ی سیاه و رنگی قرار داد. در دسته‌بندی شکل بدنۀ مداد نیز انوع شش‌ضلعی، سه‌ضلعی و دایره‌ای را می‌توان نام برد.
کاربرد و هدف: عمده کاربردهای مداد و اتود نوشتن، طراحی و نقاشی یا رنگ‌آمیزی است. خود این کاربری‌ها نیز انواع زیرتر و جزئی‌تری دارند، مثلاً مداد مناسب نوشتن را می‌توان به دسته‌هایی نظیر مشق، یادداشت، تست‌زنی، اندازه و علامت‌گذاری و… تقسیم کرد. دربارۀ مدادهای طراحی و نقاشی نیزبه دسته‌هایی چون مداد طراحی سیاه‌قلم، مداد نقاشی، مداد سایه‌زنی و… اشاره کرد.
ساختار: یک مداد بر اساس ساختمان تشکیل‌دهندۀ آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. معروف‌ترین نوع در این دسته‌بندی اتود یا مداد نوکی است.

نکته‌‌ای دربارۀ درجه‌بندی مدادها؛
فرمول‌بندی و نسبت عناصر تشکیل‌دهندۀ مدادها که منجر به درجۀ ضخامت و رنگ‌دهی آن‌ها می‌شود، دارای دو سیستم کلی است:

درجه‌بندی‌های آمریکایی: در سیستم آمریکایی از اعداد یک تا چهار استفاده می‌کنند. مقیاس درجه‌بندی آمریکایی، که توسط نیکولاس کونته اختراع شد، برای توصیف روشنی و سختی هسته مداد از عدد استفاده می‌کند. هرچه عدد بیشتر باشد، هسته هم سخت‌تر است. در این درجه‌بندی شماره 2.5 به عنوان مقیاس میانگین در نظر گرفته که برابر است با درجه HB در سیستم اروپایی.
درجه بندی های اروپایی: در سیستم اروپایی از حرف از “H” و “B” برای تعیین میزان سختی و نرمی مداد بهره می‌برد. بنیان گذار این نظام درجه‌بندی در جمهوری چک پی برد که می‌توان از طریق تغییر ترکیب خاک رس و گرافیت شدت تاریکی و روشنی مداد را تغییر داد. حروف عبارت بودند از 4H، 3H، 2H، 1H، H، F، HB، B، 2B، 3B، 4B، 5B، 6B و … .درجه HB برای نام‌های هاردموت و بودجوویچ، موقعیت جغرافیایی شرکت، انتخاب شده بود. این درجه امروزه سایز استاندارد مداد است.”H” را سمبولی برای سخت (Hard) و “B” را نشانه پهن (Bold) می‌دانند. درجه F به جای اسم فرانتز هاردتموت به کار رفته است که به عنوان ابدع کننده فرآیند درجه‌بندی شناخته می‌شود و در بین درجه‌های “H” و “B” قرار دارد.در بیشتر کشورهای جهان معمولاً از سیستم درجه‌بندی اروپایی استفاده می‌کنند.

نام‌ها و نمادهای اختصاری و معرف انواع مداد

مدادهایی که غالباً مورد استفاده قرار می‌گیرند با علامت HB (یا F) مشخص می‌شوند.
HB به “سختی و سیاهی” مداد اشاره دارد.
مدادهایی با مقدار گرافیت بالا با علامت‌های B ،B2 ، B3 و شماره‌های دیگر آن مشخص شده است.
مدادهای با کائولن بیشتر نیز با نام‌ها H ، H2 ، H3 و شماره‌های دیگر آن شناخته ‌می‌شوند.
هرچه شماره B پایین‌تر باشد، مقدار گرافیت مداد بیشتر است و هرچه مداد کائولن بیشتری داشته باشد، عدد بزرگ‌تری در کنار نماد H قرار می‌گیرد. در نقاشی و ترسیم فنی از مدادهای سفت (با حرف «H») و در نقاشی‌های هنری از مدادهای نرم (با علامت «B») استفاده می‌شود.
۲۰ درجه سختی مداد را بر اساس ضخامت و نازکی نوک مداد دسته‌بندی شده‌اند. EE ، ۱۲B ، ۸B ،۷B ، ۶B ، ۵B ، ۴B ، ۳B ، ۲B ، B ، HB ، F ، H ، ۲H ، ۳H ، ۴H ، ۵H ، ۶H ، ۷H ، ۸H ، ۹H

مداد گرافیت چیست؟
مداد گرافیت ترکیبی درجه بندی شده از گرافیت و خاک رس است که به مصرف‌کنندگان مدادها امکان می‌دهد تا تصاویر واقع‌گرایانه را ترسیم کنند و یا خطوط رسایی را ​​بکشند. این مدادها به دلیل نرمی ممکن است کمی سریع‌تر از برخی دیگر از مدادها ساییده شوند.

مدادهای گرافیت در دستۀ مدادهای مشکی قرار می‌گیرند. حال برای آشنایی با انواع مداد مشکی، می‌توانید با دسته‌بندی زیر آشنا شوید (برای دریافت اطلاعات در مورد انواع مداد رنگی می‌تواند به … مراجعه نمایید):

مداد گرافیت جامد: این مداد (که به آن مداد بدون چوب نیز گفته می‌شود) بیشتر برای مقاصد و کاربری‌های هنری و طراحی استفاده می‌شود. یک مداد استاندارد شامل یک هستۀ نازک از گرافیت در داخل بدنه‌ای چوبی است درحالی که یک مداد گرافیتی جامد، بدون روکش چوب است و با پلاستیک یا کاغذ پوشانده شده است. این مدادها بدون نیاز به تراشیدن مکرر برای سایه‌زدن سطح وسیعی استفاده می‌شوند. پاک‌کردن اثر این مدادها نیز آسان‌تر از مداد گرافیت معمولی است. مداد زغالی و کربنی از انواع این مدادها هستند.
مداد ذغالی: این مداد که از قدیمی‌ترین مواد و ابزارهای هنری است، از ذغال فشرده پوشانده شده در کاغذ یا چوب تشکیل می‌شود.
مداد کربنی: این نوع از مخلوط گرافیت و ذغال تهیه می‌شود و کاربردش در نقاشی برای بخش‌هایی است که نیاز به خطوطی واضح داریم که درخشش گرافیت را نداشته باشد و آلودگی‌های ذغال را نیز ایجاد نکند.
مداد کنته: در ایران با این مداد را با مداد ذغالی یکی می‌دانند اما در واقع مداد کنته نوعی از انواع مداد طراحی است در که بازۀ رنگ آن با کمک رنگ‌دانه‌های طبیعی ایجاد شده و به همین دلیل نیز باید آن را در گروه مدادهای رنگی قرار داد. طیف رنگ مدادهای کنته شامل رنگ‌های سیاه، سفید، خاکستری، سرخ، قهوه‌ای و… است و از انواع این مداد می‌‌توان بر روی کاغذهایی با بافت خشن و زمخت و انواع بوم استفاده کرد.
مداد آبرنگ: این نوع که به عنوان مدادهای محلول در آب، یکی از متفاوت‌ترین انواع مداد است که شما می‌توانید از آن هم به صورت خشک و هم مایع استفاده کنید. مداد آبرنگی برای انواع فعالیت‌های هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مداد های آبرنگ به طور معمول در ۶۰ یا ۷۲ رنگ ارائه می شود.
مداد گلف: همانطور که می‌شود حدس زد، ایدۀ مداد گلف از ورزش گلف برگرفته شده است. مداد گلف از مدادهای استاندارد بسیار کوچک‌تر است. به دلیل هزینۀ ساخت کمتر از مدادهای معمولی است، از این مدادها برای پر کردن فرم‌های نظرسنجی و موارد دیگر استفاده می‌شود.
مداد گریس یا مداد روغنی: نوعی مداد است که از موم رنگی سفت شده ساخته شده است و مناسب برای علامت گذاری و نوشتن روی سطوح براق مانند سنگ صیقلی، پلاستیک، شیشه و چینی و هم‌چنین علامت گذاری روی فیلم تصویر اشعۀ ایکس است. علاوه بر این، به دلیل توانایی نوشتن روی شیشه، اغلب در آزمایشگاه‌های شیمی برای علامت گذاری روی ظروف شیشه‌ای استفاده می‌شود.
مداد کپی: مدادی غیرخوراکی یا شیمیایی است که قبل از مخلوط کردن مواد هستۀ آن با خاک رس، مغزی این مدادها را با افزودن یک رنگ دائمی خشک محلول در آب به گرافیت پودری تبدیل می‌کنند. این مدادها هنگام کپی کردن یک سند به صورت دستی استفاده می‌شوند. مواد خاصموجود در مغزی این نوع ازمداد کمک می‌کند تا با خیس کردن، کپی هایی از نسخه اصلی ایجاد شود.
مداد شمعی: این نوع مداد با داشتن مخاطبان زیادش و رنگ‌های متنوعی که دارد، باعث شده اغلب کودکان علاقه‌مند به استفاده از آن باشند. مداد شمعی هیچ گونه اثری از خط و خش روی سطوح مورد استفاده ایجاد نمی‌کند.
مداد نجاری: از این نوع مداد در حوزۀ مهندسی و ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و دارای قلمی بیضی شکل بوده که مناسب برای نشانه‌گذاری است. طرح ایجاد شده توسط این مدل مداد بسیار سریع‌تر از بین می‌رود و جایگزین خوبی برای مدادهای معمولی هستند.

اتود
اتود در واقع نوعی از مداد مشکی است که به علت ساختار متفاوتش، نیازمند توضیحاتی مجزا است. نام اصلی این مدادها، مداد مکانیکی است. فلسفه‌ی تولید اتود، صرفه‌جویی در بخش اعظمی از متریال مداد چوبی بود که در هنگام تراشیده شدن به زباله تبدیل می‌شد. اتودها نیازی به تراشیدن ندارند و با آن‌ها در مصرف گرافیت نیز صرفه‌جویی می‌شود. مصرف‌کنندگان اتود تنها به مقدار نیازشان، گرافیت را در بدنه‌ی آن قرار داده و با فشار دکمه، متریال جدید آمادۀ استفاد می‌شود. اندازۀ نوک گرافیتی قابل تنظیم است ولی معمولاً به دلیل شکننده‌بودن بهترداست که بسیار کوتاه تنظیم شود.

ضخامت خط در اتود همواره یکسان است و یکی از دلایل انتخاب اتود بجای مداد نیز همین است. انواع اتود رنگی نیز مانند مداد، طراحی و تولید شده‌اند. اتودها برای دانش‌آموزان و دانش‌جویان، مهندسان و کاربران مختلف کاربرد دارد. خوشبختانه نوک اتودها، قطرهای متفاوتی دارد که می‌تواند متناسب با نیاز و هدف مصرف‌کننده انتخاب شود.
نکاتی برای استفاده از مداد‌های طراحی
اگر می‌خواهید توانایی طراحی خود را ارتقا دهید، بهتر است اقدام به استفاده از مداد‌های طراحی گوناگون به تناسب کاربرد آن‌ها برای کشیدن طرح‌هایتان نمایید. استفاده از چند مداد مختلف با درجات گوناگون به شما کمک می‌کند تا نقاشی‌های حرفه‌ای تری را ترسیم نمایید. به طور مثال برای تیره‌تر شدن بخشی از تصویر به جای آنکه از مدادهای HB استفاده کرده، بهتر است از چند درجه مداد مختلف برای انجام این کار بهره ببرید. در این روش به دلیل اجرای تکنیک لایه به لایه، طرح‌های شما جذاب‌تر و حرفه‌ای‌تر خواهند شد. اگر با وارد آوردن فشار بیش از حد بر روی مداد HB بخواهید این اثر را خلق کنید، ظاهر کار شما معمولاً بسیار مبتدی به نظر خواهد رسید.

نکته مهم دیگری که می‌توانیم در خصوص استفاده از مداد‌های طراحی برای کشیدن نقاشی به آن اشاره کنیم این است که بهتر است اقدام به استفاده از روش لکه ای برای طراحی‌های مدادی خود نکنید. زیرا طراحی شما از بافت خوبی برخوردار نمی‌شود. و چنانچه نقاشی شما در تماس دست قرار بگیرد، به هم ریخته می‌شود و ظاهر آن کاملاً از بین می‌رود.