جایزه انجمن قلم آمریکا: تاریخچه، اخبار، برندگان و حواشی این جایزه ادبی
در مقام مقدمه
جایزه انجمن قلم آمریکا PEN (قلم) تاریخچهای دارد که با سیرِ تکامل خود تاریخ ادبیات، درهمآمیخته است. این جایزه که برای اولینبار در سال ۱۹۶۳ اعطا شد، به سرعت به افتخاری بیبدیل در جامعه ادبی بدل گشت. جایزه انجمن قلم آمریکا یا پن برجستهترین صداها را در طیف متنوعی از سبکها و فرمها، از جمله ادبیات داستانی، شعر، نویسندگی علمی، مقاله، نویسندگی ورزشی، زندگینامه، ادبیات کودک و نمایشنامه برجسته میکند.
جایزه انجمن قلم آمریکا PEN از زمان آغاز به کار، خطِ مقدمِ جستجو و تشخیص نویسندگان ممتاز ادبی بوده و حتی آثار نویسندگانی کمتر آشنایی مانند کریس آَبانی، چیماماندا انگزی آدیچی و کورمک مککارتی را تجلیل کرده است. در واقع، این جوایز بر صداهای نوظهور که آیندۀ ادبیات را شکل میدهند، نور میتاباند- نویسندگانی که از طریق کیمیاگریِ تخیل خود، سنگبنایِ خامِ واقعیت را به روایتهایی ابدی تبدیل میکنند.
اولین جایزهای که توسط بنیاد قلم آمریکا (PEN America) اعطا شد، جایزه پن برای ترجمه بود که تا به امروز فعال است. این اتفاق نشانگر تعهد بنیاد پن برای تقویت ارتباط جهانی با حمایت از ترجمه ادبیات در بیش از ۳۵ زبان از جمله زبانهای ارمنی و فارسی است.
یکی از افقهای دید جایزه انجمن قلم آمریکا PEN فراگیر بودن آن برای تمام اشخاص در دنیاست- آن هم بهدور از تمام تبعیضات و تمایزات نژادی، جنسی و فرهنگی. در طول دهه گذشته، این جوایز به بیش از ۱۶۵ نویسنده زن و ۱۱۰ نویسنده رنگینپوست اعطا شده است. در سال ۲۰۱۸، ۵۴ درصد از مترجمانی که کمک هزینه دریافت کردهاند، زن بودند. این موضوع مهر تاییدی است بر مسیر درست بنیاد قلم آمریکا در دستیابی به دنیایی بدون تبعیض.
برنامۀ جایزه انجمن قلم آمریکا PEN فقط در راستای ارج نهادن به یک اثر از یک نویسنده نیست. این جوایز به سفر نویسندگان در هر مرحله از حرفه آنها توجه میکند: از آثار نوظهور و نویدبخش نویسندگان جوان تا میراث ماندگار یک کاتب کارکشته. در واقع این جوایز ادبی لحظات خاص، خلاقانه و الهامبخشی از سفرِ زندگیِ نویسندگان را پررنگ میکند.
داستان جایزه انجمن قلم آمریکا PEN روایتی از اشتیاق، پشتکار و باوری تنزلناپذیر به قدرت دگرگونکنندۀ ادبیات است؛ داستانی که همچنان به تکامل خود ادامه میدهد، چراکه هرساله صداها و داستانهای جدیدی مطرح میشوند و همگی تحت نظارت سازمانی درمیآیند که از آزادی نوشتن دفاع میکند. بنیاد بینالمللی قلم آمریکا PEN تاکنون، قلم خود را به خوبی در برابر سکوتِ سانسور، تاریکی دنیای دیکتاتورها و خلأ ایجاد شده توسط جهل و ابتذال به کار گرفته است!
در این مقاله، به تاریخ غنی جایزه انجمن قلم آمریکا PEN و برندگان این جوایز خواهیم پرداخت. در ادامه به بحث و جدلهایی خواهیم پرداخت که جامعه ادبی را به تلاطم و ما را، به تأمل در نقش ادبیات در جامعه واداشته است. ما در این تاریخ از پیروزی کسانی مسرور میشویم که سخنانشان شمعی در زمان تاریکی و داستانهایشان صدای به بیصداها بوده است. این نویسندگان به بیشمار انسان دیگر شجاعت این را دادهاند تا قلم را بردارند و حقیقت زندگیِ خود را بنویسند.
پیداش از خاکسترِ جنایات بشری: قرنی از ادبیات و دفاع از آزادی
پس از جنگ جهانی اول، دورانی که با تفرقه و بیاعتمادی بین ملتها مشخص میشود، ابتکار خارقالعادهای ریشه دوانید: تاسیس بنیاد بینالمللی قلم آمریکا (International PEN Foundation). تاسیس این بنیاد تلاشی بود برای فراتر رفتن از مرزها، برای اتصال نویسندگان در یک جستجوی مشترک ادبی و دفاع از آزادی بیان- بنیادی که بیش از یک قرن در این راه پیشرو بوده و تاب آورده است.
تأسیس مرکز بینالمللی پن (PEN International)
داستان تاسیس بنیاد بینالمللی قلم آمریکا با نام یک زن برجسته به نام «کاترین امی داوسون اسکات» آغاز میشود که زندگیاش، به اندازه دورانی که در آن زندگی میکرد، پر فراز و نشیب بود. تجارب اولیه اسکات که در خانوادهای متأثر از بی ثباتی و خشونت به دنیا آمد، شخصیت انعطاف پذیری را شکل داد. او به عنوان یک شخصیت سرکش و باهوش ظاهر شد، با اشتیاق به ادبیات و بینشی برای جهانی متحد شده توسط هنرها.
در سال ۱۹۲۱، در بحبوحۀ خصومتی دائمیِ آن هم در جهانِ در حال بهبود از جنگ جهانی، اسکات بنیاد بین المللی قلم (پن) را تأسیس کرد. نام «PEN» مخفف حرف اول «شاعران (Poets) و همچنین نمایشنامهنویسان (Playwrights)، مقالهنویسان (Essayists) و همچنین ویراستاران (Editors) و رماننویسان (Novelists)» است. جایزه انجمن قلم آمریکا PEN بعداً به همه انواع نویسندگان گسترش یافت. چشمانداز اسکات روشن بود: ایجاد سازمانی که دوستی و همکاری فکری را بین نویسندگان در همه جا ترویج دهد.
در طول سالها، این بنیاد بینالمللی با شبکهای متشکل از ۱۴۰ مرکز مستقل در ۱۰۰ کشور و تقریباً ۴۰۰۰۰ عضو، به بزرگترین انجمن نویسندگان جهان تبدیل شده است. نفوذ آن توسط دولتهای کشورهای مختلف کاملا حس میشود و توسط سازمان ملل متحد، به رسمیت شناخته شده است.
جایزه انجمن قلم آمریکا PEN: نوشتنِ تاریخ، شکل دادن به آینده
در حالی که بیش از ۱۰۰ سال از تاسیس بنیاد بینالمللی پن میگذرد، روح بنیانگذار آن خود را در راه و رسم جایزه تجسم میبخشد. جایزه انجمن قلم آمریکا PEN تماما و دائما با جهان درگیر است: با هزاران تهدید علیه آزادی بیان از جمله فاشیسم، سرکوب استالینیستی، ارتداد، افترای جنایی و نظارت دیجیتال مقابله کرده است.
جایزه انجمن قلم آمریکا PEN به عنوان یک مظهر بینالمللی باشکوه، مدافع مستضعفان و سکویی برای بحثهای عمیق و اصولی استوار ایستاده است. به عبارتی، جایزه پن نهتنها با تاریخ دستوپنجه نرم میکند، بلکه آن را مینویسد.
مرکز بینالمللی پن امروزه، با شبکهای جهانی متشکل از بیش از ۱۴۵ مرکز، سالانه از جوایز ادبی مختلفی حمایت میکند که تعداد جوایز در طول تاریخ، به بیش از ۴۰ مورد میرسد. در حالی که تعداد دقیق جوایز میتواند هرسال متفاوت باشد، این جوایز برای شناسایی آثار برجسته ادبی و ترویج آزادی بیان طراحی شدهاند. برخی از جوایز انجمن قلم آمریکا PEN حتی به دستاوردهایی در زمینه ترجمه شعر، عدالت اجتماعی، مقالهنویسی و موارد دیگر داده میشود. هر مرکز پن ممکن است مجموعهای از جوایز ادبی سالانه خود را برگزار کند؛ مانند بنیاد بزرگِ قلم آمریکا (PEN America).
بنیانگذاری قلم آمریکا و چشم انداز ادبی آن
PEN America یا قلم آمریکا، در سال ۱۹۲۲ به عنوان بخشی از شبکه بزرگتر بنیاد بینالمللی قلم تأسیس شد. این سازمان اشتقاقی، از میل به ایجاد پناهگاهی زاده شد که نویسندگان بتوانند آزادانه حرف خود را بیان کنند. ماموریت سازمان روشن بود: اطمینان از اینکه ادبیات در فرهنگ آمریکا حضوری پرجنبوجوش داشته باشد و از آزادی بیان دفاع کند. این چشماندازِ همیشگی، ستارۀ راهنمای بنیاد قلم آمریکا بوده و مسیر را برای نویسندگان و متفکران در سراسر جهان روشن کرده است.
اولین جایزه انجمن قلم آمریکا PEN: جایزه ترجمه برای پیوند زبانها و فرهنگها
در سال ۱۹۶۳، بنیاد قلم آمریکا جایزه ترجمه را معرفی کرد؛ جایزه معتبری که هنر و اهمیت ترجمۀ ادبی را به رسمیت میشناسد. این جایزه گواهی بر تعهد بنیاد قلم به پیوند زبانها و فرهنگها بود. جایزه افتتاحیه سابقه ای برای برتری ایجاد کرد و درها را به روی مترجمان باز کرد تا به رسمیت شناخته شوند که شایسته آن بودند.
دهه ۱۹۶۰، دهۀ گسترش قابلتوجهی در نقش بنیاد قلم آمریکا در جهان ادبی بود. با گسترش جنبش حقوق مدنی و انقلابهای فرهنگی، پن آمریکا به عنوان ستونی برای حمایت از نویسندگانی که جرات بهچالشکشیدن وضعیت موجود را داشتند، ایستاد. این دهه شاهد معرفی جوایز جدیدی از سوی بنیاد قلم آمریکا بود که هر یک از آنها، قدرت بیحدوحصر ادبیات و توانایی آن در شکل دادن به جامعه را جشن میگرفتند.
از ترجمه تا تعالی: گسترش دستههای جایزه انجمن قلم آمریکا PEN
در طول دههها، قد و قامت جایزه انجمن قلم آمریکا PEN رشد کرده است. این جوایز اکنون طیف متنوعی از مقولهها، از ادبیات داستانی و غیرداستانی گرفته تا شعر، زندگینامه و نمایشنامه را در بر میگیرند. این رشد نشاندهندۀ شناخت بنیاد پن از روشهای بیشماری است که ادبیات میتواند از مرزها فراتر رود؛ چه زبانی، چه فرهنگی یا چه ایدئولوژیکی.
بنیاد قلم آمریکا، هرساله بیش از ۲۰ جایزه و کمکهزینۀ تحصیلی به افراد اعطا میکند. در مجموع، بیش از ۳۷۰ هزار دلار به نویسندگان و مترجمان طی اهدای این جوایز، اعطا میشود.
فهرست جوایز انجمن قلم آمریکا PEN: تنوعی بیش از حد انتظار
جایزه انجمن قلم آمریکا PEN به طور کلی از سمت بنیاد قلم آمریکا و از سوی مراکز اصلی آن در کشورهای مختلف اهدا میشود. به عبارتی، این جوایز همگی تحت نظر سازمان بینالمللی پن (PEN International) هستند. این جوایز تعداد بسیار زیادی در تاریخ داشتهاند و اکنون، بسیاری از آنها به صورت موقت یا دائمی، دیگر اعطا نمیشوند. بسیاری از این جوایز اکنون با حمایت مرکز بزرگ بنیاد قلم آمریکا PEN America اهدا میشوند. برخی از مهمترین و تاثیرگذارترین جوایز این امپراطوری ادبی را در ادامه مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جایزه انجمن قلم آمریکا – او. هنری (پن/اُ. هنری) (PEN/O.Henry)
در قلمرو ادبیات، داستانکوتاه گوهری است که با درخشش منحصربهفرد خود میدرخشد. از جمله جوایزی که به این فرم ادبی افتخار میکند، جایزه او. هنری است که از هنر داستانکوتاه تجلیل میکند. جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری یک جایزه سالانه آمریکایی بود که به داستانهای کوتاه شاهکار اعطا میشود. این جایزه برای اولینبار در سال ۱۹۱۹ ارائه و توسط انجمن هنر و علوم آمریکا تامین مالی شد.
جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری میراثی برآمده از پیچوتاب سرنوشت است. این جایزه که از نام داستانکوتاهنویس بسیار مشهور آمریکایی او. هنری (O. Henry) نامگذاری شده است. او. هنری، که نام اصلی وی «ویلیام سیدنی پورتر» بود، زندگی رنگارنگ و شگفتانگیزی داشت: درست مانند پایان داستانهایش. او پس از محکوم شدن به اختلاس، گریخت اما به زودی، برای گذراندن دوران زندان بازگشت- رازی که تا پس از مرگش پنهان ماند. گفته میشود که رازهای گذشته او الهامبخش پیچشهای داستانی و مبتکرانهای بود که در داستانهایش، میلیونها نفر را مجذوب خود کرد.
لحظۀ تولد جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری
در سال ۲۰۰۹، ناشر و حامی جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری، طی یک حرکت بهیادماندنی، با بنیاد قلم آمریکا (PEN America) برای همکاری توافق کرد و لحظه مهمی را در تاریخ این جایزه رقم زد: جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری (PEN/O.Henry).
هدف این همکاری حمایت از مخاطبین و نویسندگان بنیاد قلم بود که موجب میشد، نویسندگان مشهور به مدارس بخشهای محروم شهر آورده شوند. این جایزه جدید نه تنها استعداد نویسندگان مشهور و نوظهور را به نمایش میگذاشت، بلکه روح ادبی او. هنری را، به شکلی معاصر، منعکس میکرد. جادوی واقعیِ جایزه قلم او. هنری در توانایی آن برای یافتن چیزهای غیرعادی در امور معمول نهفته است؛ همانطور که خود او. هنری میگفت: “غیرعادی معمولی است تا غیرمنتظره.”. در نتیجه، جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری دروازهای است به جهانهای خارقالعادهای که در درون امورِ معمولی پنهان شدهاند.
نحوۀ انتخاب برندگان جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری
در طول سالها، جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری تکامل یافت و هرساله، بیست داستانکوتاه توسط کمیتۀ ویراستاران پن/اُ. هنری انتخاب میشود. تمام داستانهای کوتاهِ منتشر شده در آمریکا یا کانادا واجد شرایط بررسی هستند؛ از جمله داستانهایی که از زبان دیگری به انگلیسی ترجمه شدهاند.
در اصل، جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری دارای سه برنده در جایگاههای اول، دوم و سوم بود. این قالب جایزه در سال ۲۰۰۳ تغییر کرد. ابتدا داستانهای منتشر شده در یک بازه زمانی مشخص، از ۱ سپتامبر تا ۳۱ اوت سال بعد، انتخاب میشوند. ویراستار اصلیِ مجموعه او. هنری مجموعهای از داستانهای کوتاه را گردآوری میکند که در طول سال، به دلیل شایستگیهایشان شناخته شدهاند.
برای هر مجموعه یک ویراستار مهمان تعیین میشود و این شخص مسئولیت انتخاب بیست داستان منتخب جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری از مجموعه ارائه شده را دارند. از میان این داستانها، یک کمیتۀ داوری سه داستان برتر را به عنوان برندگان مشترک اعلام میکند.
برخی از برندگان مشهور جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری
ویلیام فاکنر در سال ۱۹۳۱ برای داستان «سپتامبر خشک»
روایات پیچیده و عمیق ویلیام فاکنر و درک اعجابانگیز او از فرهنگ جنوب آمریکا، میراثی ماندگاری از خود در سراسر ادبیات جا گذاشته است.
ترومن کاپوتی در سال ۱۹۵۷ برای داستان «یک گیتار الماسی»
نثر غنایی ترومن کاپوتی و کاوش او در مورد مشکلات و ضعفهای انسانی، همچنان خوانندگان را مجذوب خود میکند.
فلانری اوکانر در سال ۱۹۵۷ برای داستان «گرین لیف (برگ سبز)»
داستانهای به سبک گوتیکِ جنوب آمریکای فلانری اوکانر، تحسینبرانگیز، قابلتأمل و فراموشنشدنی هستند.
برنارد مالامود در سال ۱۹۵۹ برای داستان «بشکه جادویی»
برنارد مالامود یکی از بزرگترین و مشهورترین داستانکوتاهنویسان معاصر بود. ترکیب رئالیسمِ جدید و تمثیلی مالامود برای خوانندگانی که به دنبال معنای عمیقتری در زندگی هستند، بسیار جذاب است.
جان آپدایک در سال ۱۹۶۴ برای داستان «تداوم آرزو»
جان آپدایک یک غول ادبی بود که به خاطر مشاهدات دقیق خود در مورد زندگی آمریکایی و سبک منحصربهفردش، شناخته میشود. نثر خاطرهبرانگیز جان آپدایک ظرایف زندگی روزمره را به تصویر میکشد. داستانهای او به راستی امور معمولی را به حالت خارقالعاده و غیرعادی ارتقا میدهد.
جویس کرول اوتیس در سال ۱۹۶۷ برای داستان «در منطقۀ یخ»
جویس کرول اوتیس نویسندهای پرکار با مجموعه وسیعی از آثار در ژانرهای مختلف است. خروجی ادبیِ پربار کارول اوتس و کاوش در مضامین تاریک، او را به یک قطب ادبی در آمریکا تبدیل کرده است. او دو بار دیگر نیز برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری بزرگ شده است (در سالهای ۱۹۷۱ و ۲۰۰۶).
سال بلو در سال ۱۹۵۱ برای داستان «یک ظرف نقرهای»
اگرچه سال بلو بیشتر به دلیل رمانهایش شناخته میشود ولی بسیاری از داستانهای کوتاه نیز، جاودانه شدهاند. روایتهای دروننگرانۀ سال بلو به پیچیدگیهای هویت، خانواده و فرهنگ میپردازد.
آلیس واکر در سال ۱۹۷۰ برای داستان: «بهسوی جهنم از راه مردن»
داستانهای کوتاه و قدرتمند آلیس واکر اغلب به مسائل عدالت اجتماعی میپردازد. این داستانها تأثیری محونشدنی بر خوانندگان میگذارد. واکر دو نوبت دیگر هم برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری شده است (در سالهای ۱۹۷۳ و ۱۹۸۱).
ریموند کارور در سال ۱۹۸۱ برای داستان «یک چیز کوچک و خوب»
ریموند کارور نیز یکی دیگر از نویسندگان معاصر و بسیار سرشناس داستانکوتاه به سبک «رئالیسم کثیف» در آمریکا بود. سبک مینیمالیستی کارور و کندوکاو او در مورد آسیبپذیری انسان، بر نویسندگان بیشماری تأثیر گذاشته است.
ویلیام ترور در سال ۱۹۸۲ برای داستان «همسرانِ تنظیمکنندۀ پیانو»
نثر ظریف و بینش دقیق ویلیام ترور در مورد تجربه و شرایط انسانی، او را به چهرهای محبوب در دنیای ادبی تبدیل کرده است.
آلیس مونرو در سال ۱۹۸۶ برای داستان «پیشرفت عشق»
آلیس مونرو که اغلب به عنوان «استاد داستانهای کوتاه معاصر» شناخته میشود، به خاطر آثارش که معماری داستانهای کوتاه را متحول کرده، شناخته میشود. مونرو نویسندهای چیرهدست در فرم داستانکوتاه است و روابط و احساسات را با عمقی بیسابقه بررسی میکند. او دو مرتبۀ دیگر نیز برندۀ این جایزه شده است (در سالهای ۱۹۸۸ و ۱۹۹۲).
وودی آلن در سال ۱۹۹۱ برای داستان «قسمت کوگلماس»
بله، همان وودی آلن که با فیلم هایش شناخته میشود! شوخ طبعی و طنازی او در این داستانکوتاه، نشاندهندۀ قدرت روایی او فراتر از صفحۀ نقرهای سینما است.
ادوارد پی. جونز در سال ۱۹۹۲ برای داستان «روز اول»
ادوارد پی. جونز داستانهای بسیار مشهوری با پسزمینۀ زندگی آمریکاییهای آفریقاییتبار دارد. پی. جونز به طرز ماهرانهای بافتهای تاریخی و روایتهای شخصی را با درهم میآمیزد و داستانهایی خلق میکند که خوانندگان با آنها، عمیقا همذاتپنداری میکنند.
استیفن کینگ در سال ۱۹۹۶ برای داستان «مردی با کت و شلوار سیاه»
استیفن کینگ عمدتاً بهخاطر رمانها و داستانهای ترسناک و فراطبیعیاش شناخته میشود. توانایی استفان کینگ برای برانگیختن ترس، همدلی و شگفتی در محدوده یک داستان کوتاه چیزی فرای تحسینبرانگیز است. کینگ نیز دوبار دیگر در سالهای ۱۹۹۶ و ۱۹۹۸ برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – اُ. هنری شده است.
جایزه انجمن قلم آمریکا – فاکنر یا پن/فاکنر (PEN/Faulkner Award)
پیشینۀ پیدایش جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر را باید در تاریخچه تاسیس «بنیاد فاکنر» جستجو کرد. ویلیام فاکنر، نویسنده برندۀ جایزه نوبل، نه تنها به خاطر شاهکارهای ادبی خود، بلکه به خاطر سخاوتش نیز شهرۀ خاص و عام بود. در سال ۱۹۴۹، فاکنر از پولِ جایزه نوبل خود برای ایجاد جایزهای برای نویسندگان جوان استفاده کرد و زمینه را برای ایجاد «بنیاد فاکنر» فراهم ساخت. این اقدام بشردوستانه منعکسکننده اعتقاد فاکنر به پرورش استعدادهای جدید ادبی بود- اصلی که در نهایت الهامبخشِ ایجاد جایزه قلم فاکنر شد.
در سال ۱۹۸۰، «مری لی ستل» با انگیزۀ جلوگیری از تجاریسازی جوایز ادبی و مناقشات پیرامون آنها، تصمیم گرفت تا جایزهای را برای تجلیل از ادبیات داستانی، فارغ از دغدغههای تجاری، تأسیس کند. او به همراه چند نفر دیگر در بنیاد ادغامشدۀ «پن فاکنر»، جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر را برای قدردانی از عالیترین دستاوردهای داستانی آمریکا راه اندازی کرد.
این جایزه گه برخواسته از تمایل به مقابله با تجاریسازی جوایز ادبی ایجاد شده، از آن زمان به بزرگترین جایزه داوری شده توسط نویسندگان همتا در کشور آمریکا تبدیل شده است. این جایزه وابسته به بنیاد بینالمللی قلم (International PEN Foundation) است.
بنیاد پن فاکنر در زمان حال
از زمان تأسیس، بنیاد قلم فاکنر به طور قابلتوجهی رشد کرده و دامنه کار خود را فراتر از خود جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر گسترش داده است. این بنیاد که از سال ۱۹۸۳ در کتابخانه «فولگر شکسپیر» در واشنگتن دی سی قرار دارد، از خوانندگان و نویسندگان در هر سنی از طریق برنامههای مختلف حمایت میکند. حمایتهای این بنیاد شامل جایزه شاخص پن- فاکنر برای ادبیات داستانی، جایزه پن/مالامود برای داستانکوتاه، و برنامههای آموزشی و مطالعاتی است که برای تشویق گفتمان ادبی در مورد موضوعات اجتماعی طراحی شدهاند.
یکی از تأثیرگذارترین ابتکارات بنیاد، برنامه «نویسندگان در مدارس» یا (Writers in Schools) است که نویسندگان را به مدارس محرومِ واشنگتن میفرستد تا با دانشآموزان دیدار کنند. نویسندهها به دانشآموزان این مدارس کتابهای رایگان و فرهنگی هدیه میدهند و آموزش نوشتن حرفهای را به آنها میآموزند.
فرآیند انتخاب برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر
هر سال، بنیاد پن فاکنر سه داور از هیئت مدیره خود را برای انتخاب برنده و فینالیستهای جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر تعیین میکند. این داوران که خود نویسندگانی زبانزد هستند، وظیفۀ گلچین کردن فهرست بلند ده کتابی به پنج نامزد نهایی و در نهایت، برنده اصلی جایزه را بر عهده میگیرند. این فرآیند تضمین میکند که انتخاب عاری از تعصبات تجاری است و واقعاً منعکسکننده شایستگی ادبی است.
مراسم اهدای جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در کتابخانه یادبود «مارتین لوتر کینگ» برگزار میشود. برنده اصلی جایزه مبلغ ۱۵۰۰۰ دلار نیز دریافت میکند؛ در حالی که نامزدین نهایی هر کدام با قدردانی از سهم خود در دنیای ادبی، با ۵۰۰۰ دلار تجلیل میشوند.
بیشتر بخوانید: درباره جایزه ادبی نوبل
برندگان مشهور جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر (Pen-Faulkner)
با برخی از مشهورترین برندگان جایزه قلم فاکنر آشنا شوید:
جان ادگار وایدمن برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر ۱۹۸۴ و ۱۹۹۱
وایدمن دو بار موفق به دریافت جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر شده است. اولینبار در سال ۱۹۸۴ برای «دیروز برای تو فرستاده شد» این جایزه را دریافت کرد؛ رمانی که تجربه آفریقایی-آمریکایی در ایالت پیتسبورگ آمریکا را روایت میکند. دومین پیروزی او در سال ۱۹۹۱ با “آتش فیلادلفیا” به دست آمد، اثری الهام گرفته از بمبگذاری سال ۱۹۸۵ در سازمان MOVE در فیلادلفیا. این رمان نیز موضوعاتی مانند تبعیض نژادی، ریشههای خشونت و بیتوجهی اجتماعی را مورد بررسی قرار میدهد.
توبیاس وولف برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۱۹۸۵
توبیاس وولف در سال ۱۹۸۵ برای “دزد پادگان”، رمانی که ریشههای برادری و خیانت در میان سربازان را به تصویر میکشد، مورد تقدیر قرار گرفت. روایت وولف تفسیری تکاندهنده درباره رذیلتهای اخلاقی است که سربازان در پسزمینۀ جنگ ویتنام با آن روبرو میشوند.
ای.ال.دکتروف برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۰۶
ای.ال.دکتروف در سال ۲۰۰۶ این جایزه را برای «پیشرَوی» دریافت کرد. پیشروی رمانی است که نمایی پانوراما از راهپیمایی منفور و بدنامِ ژنرال شرمن را ارائه میدهد. کار دکتروف ترکیبی استادانه از واقعیت تاریخی و داستان است که تصویری چندبعدی از یکی از آشفتهترین دوران آمریکا را، برای مخاطبین بازسازی میکند.
دان دلیلو برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۱۹۹۲
دان دلیلو در سال ۱۹۹۲ برای رمان «مائوی دوم» جایزه قلم فاکنر را از آن خود کرد. دلیلو در آثارش به بررسی نقش نویسنده در جامعه، نفوذ فراگیر رسانههای جمعی و ماهیت موذیانۀ فرقهها میپردازد. روایت دلیلو شبکهای پیچیده است که ماهیت فرد و آزادی در دنیای مدرن را زیر سوال میبرد.
فیلیپ راث برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۷
راث یکی از غولهای ادبیات آمریکا بود که سه بار برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر شد: برای “عملیات شایلاک” در سال ۱۹۹۴، “ننگ انسانی” در سال ۲۰۰۱ و “یکی مثل همه” در سال ۲۰۰۷. آثار راث عمیقاً دروننگر هستند و اغلب برگرفته از زندگی خود او. عمدۀ شهرت آثار راث برای کاوشهای آنها در موضوعاتی مانند هویت، مرگومیر و تجربۀ آمریکایی کسب شده است.
ریچارد فورد برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۱۹۹۶
فورد در سال ۱۹۹۶ برای «روز استقلال» برندۀ جایزه شد. تصویر فورد از سفر پرمعنای یک مرد در یک آخر هفتۀ ماه ژوئیه در این کتاب، کاوش عمیقی از بحرانهای میانسالی و جستجوی معنا را در خود جای داده است.
ها جین برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۰۰
ها جین دو بار برنده جایزه قلم فاکنر شده است: بار اول برای “انتظار” در سال ۲۰۰۰. انتظار داستان عشقی نافرجام و اشتیاقی سوزان است که در فضای یک انقلاب فرهنگی اتفاق میافتد. بار دوم برای “آشغالهای جنگی” در سال ۲۰۰۵. این کتاب تجربیات یک سرباز چینی را در اردوگاه اسیران جنگی در طول جنگ کره بازگو میکند.
جان آپدایک برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۰۴
آپدایک در سال ۲۰۰۴ برای «داستانهای اولیه: ۱۹۵۳–۱۹۷۵» جایزه قلم فاکنر را دریافت کرد؛ مجموعهای که آثار اولیه و پیشرفت سبک نثر او را به نمایش میگذارد. داستانهای آپدایک انعکاسی از جامعه آمریکایی است که شادیها، غمها و امور روزمره زندگی آنان را به تصویر میکشد.
شرمن الکسی برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۱۰
«رقصهای جنگِ» شرمن الکسی در سال ۲۰۱۰ برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر شد. رقصهای جنگ ترکیبی از داستانهای کوتاه و اشعار است که چشمانداز جدیدی به تجربه معاصر بومیان آمریکا را، برای مخاطبین مجسم میکند. آثار الکسی به خاطر طنز تندوتیز و تفسیرهای اجتماعی رادیکال آنها، معروف شده است.
دبورا آیزنبرگ برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۱۱
از آیزنبرگ در سال ۲۰۱۱ برای «داستانهای جمعآوری شده از دبورا آیزنبرگ» تقدیر شد. این مجموعه حرفۀ او را در بر میگیرد و دقت او را در ثبت پیچیدگیهای ظریفِ روابط انسانی برجسته میکند.
کارن جوی فاولر برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر در سال ۲۰۱۴
فاولر برای رمان « ژتون قرمز من» در سال ۲۰۱۴ برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – پن فاکنر شد. ژتون قرمز من درک ما از خانواده و هویت را، از طریق داستان زنی که در کنار یک شامپانزه بزرگ شده، به چالش میکشد!
جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود یا پن/مالامود (PEN/Malamud)
در ادبیات، داستانهای کوتاه اغلب به جواهرات گرانبها تشبیه میشوند – کوچک و درعینحال، بسیار ارزشمند. جایزه انجمن قلم آمریکا مالامود (PEN/Malamud) که در سال ۱۹۸۸ تأسیس شد، گواهی بر جذابیت ماندگار فرم داستان کوتاه است. این جایزه به افتخار برنارد مالامود، نویسندۀ برجسته در دنیای ادبیات آمریکا و برندۀ چندینوچند جایزه بزرگ ادبی نامگذاری شده است. همانطور که اشاره شد، این جایزه نیز توسط بنیاد «قلم فاکنر» پایهگذاری شده است.
برنارد مالامود نویسندهای با استعداد استثنایی و بینشی عمیق بود. آثار او اثری تکرارنشدنی در ادبیات آمریکا بر جای گذاشتهاند. مهارت مالامود در داستانسرایی، افتخارات متعددی از جمله جایزه ملی کتاب آمریکا، جایزه پولیتزر ادبیات داستانی و جایزه انجمن قلم آمریکا او. هنری را برای او به ارمغان آورد. با توجه به روح ادبیِ مالامود در دنیای داستانکوتاه، جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود برای قدردانی از نویسندگانی که تعهدی مشابه به این فرم ادبی نشان میدهند، طراحی شده است.
بیشتر بخوانید: درباره جایزه پولیتزر.
فرآیند انتخاب برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود
روند انتخاب برای جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود یک فرآیند دقیق است که نشان دهنده اعتبار جایزه است. هیئت مدیره بنیاد پن/فاکنر، همراه با یک هیئت مشورتی کوچک از شخصیتهای ادبی محترم، وظیفه انتخاب برنده نهایی را بر عهده دارند. این گروه شامل نویسندگان برجسته ای مانند چارلز باکستر، پیتر هو دیویس، نل فرودنبرگر، آمینا گوتیه، یییون لی، جورج ساندرز و جوآن سیلبر است.
کمیتۀ داوران بر دانش نزدیک خود از حوزه ادبی تکیه میکنند و توصیههایی را برای شناسایی نویسندهای که داستانهای کوتاهش با استانداردهای بالای جایزه همخوانی دارد، در نظر میگیرند. برندۀ نهایی جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود مبلغ ۱۰ هزار دلار نیز جایزه نقدی دریافت میکند.
برخی از مشهورترین برندگان جایزه انجمن قلم آمریکا مالامود
جان آپدایک برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۱۹۸۸)
آپدایک که به خاطر سری کتابهای «خرگوش» شناخته میشود، نویسندهای پرکار بود که آثارش اغلب، زندگی طبقۀ متوسط آمریکایی را بررسی میکرد. او دو جایزه پولیتزر و چندین افتخار ادبی دیگر نیز دریافت کرده است.
سال بلو برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۱۹۸۹)
سال بلو یکی از بزرگان ادبیات قرن بیستم بود. رمانهای غنی و پیچیده بلو، مانند «هرتزوگ» و «هدیه همبولت»، جایزه نوبل ادبیات را نیز، در سال ۱۹۷۶ برای او به ارمغان آورد.
جویس کارول اوتس برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۱۹۹۶)
جویس کارول اوتس نویسندهای پرکار و بندۀ جایزه کتاب ملی میباشد.داستانهای کوتاه او به دلیل عمق روانشناسانه و مشاهدات اجتماعی مشتاق شناخته شدهاند. برخی از داستانهای او فینالیستهای جایزه پولیتزر برای ادبیات داستانی شدهاند. روایات اوتس اغلب به پیچیدگیهای طبیعت انسان میپردازد و مضامین هویت، خاطرات و تأثیر فشارهای اجتماعی را بررسی میکند.
آلیس مونرو برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۱۹۹۷)
مونرو اغلب به عنوان استاد داستان کوتاه معاصر مورد ستایش قرار می گیرد، او در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه نوبل ادبیات شد. داستانهای کوتاه او که اغلب در زادگاهش انتاریو میگذرد، با وضوح، عمق عاطفی و ساختار روایی خاصِ خود مشخص میشوند. مجموعههایی مانند «فرار» و «زندگی عزیز» توانایی او را در تبدیل لحظههای معمولی به تأملات عمیق درباره زندگی به نمایش میگذارند.
جان بارت برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۱۹۹۸)
بارت برنده جایزه کتاب ملی و دیگر جوایز معتبر شده است. او به خاطر رویکرد نوآورانه و فراداستانی خود، به ویژه در مجموعه ” گمشده در شهربازی” شناخته شده است. کار بارت با دستکاری بازیگوشانهاش در فرم روایت و فراتفسیر آن در مورد خود عمل داستانسرایی، مشخص میشود. داستانهای او اغلب انتظارات خوانندگان را به چالش میکشند و مرزهای بین داستان و واقعیت را کمرنگ میکنند.
آن بیتی برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۰۰)
داستانها و رمانهای بیتی به خاطر مشاهدات دقیقاش از زندگی مدرن شناخته میشوند. داستانهای کوتاه او بیشتر به سبک مینیمالیستی هستند و بر جریانات احساسی زندگی روزمره تمرکز دارد. کتابهای او، مانند «خانهی پزشک» و «جاذبه»، دریچهای به شخصیتهای داخل ذهن او باز میکنند.
شرمن الکسی برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۰۱)
شرمن الکسی صدای برجستۀ تجربیات بومیان آمریکاست. آثار الکسی، از جمله “خاطرات صددرصد واقعی یک سرخپوست پارهوقت”، طنز و ترحم را با جلوهای باشکوه و قدرتمند باهم ترکیب میکنند.
جونو دیاز برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۰۲)
روایتهای پرجنبوجوش جونو دیاز، بازتابی از تجربیات او به عنوان یک مهاجر دومینیکنتبار در آمریکاست. آثار او با موضوعات مهاجرت، هویت و پیچیدگیهای عشق و خانواده تنیده شده است. داستانسرایی دیاز با زبان و بافت فرهنگی غنیاش مشخص میشود و نه تنها جایزه پن/مالامود، بلکه جایزه پولیتزر را برای رمان «زندگی کوتاهِ شگفتانگیز اسکار وایو» در سال 2008 به ارمغان آورد.
توبیاس وولف برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۰۶)
توبیاس ولف، یکی از استادان داستانکوتاه آمریکایی، در سال ۲۰۰۶ جایزه قلم مالامود را دریافت کرد. داستانهای وولف اغلب معضلات اخلاقی و دغدغههای بشری را در سطح دنیا بررسی میکنند. وولف همچنین جایزه پن/فاکنر و مدال ملی هنر را نیز دریافت کرده است.
جورج ساندرز برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۱۳)
داستانهای ابداعی ساندرز، که اغلب با طنز همراه است، برداشت خوانندگان از جامعه را به چالش میکشد. مجموعه “دهم دسامبر (در ایران با نام بوهمیها)” او مورد تحسین گسترده قرار گرفت و گواهی بر توانایی او در آمیختن طنز سیاه با احساسات عمیق است. ساندرز استاد نویسندگی خلاق در آمریکاست. ازاینرو، تاثیر او فراتر از تنها نوشتههای خودش است و نسل بعدی داستانسرایان را نیز، شکل خواهد داد.
جومپا لاهیری برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۱۷)
روایتهای لاهیری اغلب تجربه مهاجران هندی-آمریکایی را مورد بررسی قرار میدهند. مجموعه داستانهای او، مانند «مترجم دردها» و «خاک غریب»، مهارت لاهیری را در به تصویر کشیدن تفاوتها و تضادهای هویتِ فرهنگی نشان میدهد. کار لاهیری نه تنها جایزه قلم مالامود را برای او به ارمغان آورد، بلکه جایزه پولیتزر را برای «مترجم بیماریها» در سال ۲۰۰۳ برای او کسب کرد.
ادویج دانتیکا برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – مالامود در سال (۲۰۲۳)
آثار دانتیکا، از جمله «ژالهکش»، به خاطر نمایش زندهاش از فرهنگ و تاریخ تجلیل میشود و تحسین منتقدان و جوایز ادبی را به خود اختصاص داده است.
جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی یا پن/همینگوی (PEN/Hemingway)
جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی سندی است برای میراث ماندگار ارنست همینگوی و تجلیل از صداهای جدیدی که جرأت کردهاند تا مرزهای داستان را دوباره تعریف کنند. این جایزه توسط «مری ولش همینگوی»، یکی از اعضای بنیاد قلم PEN و بیوه ارنست همینگوی، برای گرامیداشت یاد و خاطره همسر فقیدش در سال ۱۹۷۶ طراحی شد. این جایزه توسط خانواده همینگوی و بنیاد ارنست همینگوی تامین مالی میشود و بنیاد قلم آمریکا آن را تحت برند خود اداره میکند.
جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی برای نویسندگان نوظهور، کلیدِ دروازهای است به دنیای ادبیات فاخر. برنده یک جایزه نقدی ۲۵۰۰۰ دلاری دریافت میکند، مبلغ قابل توجهی که به گیرنده این آزادی را میدهد تا بدون فشارهای مالی فوری که اغلب خلاقیت را خفه میکند، حرفه خود را دنبال کند.
معیارهای واجد شرایط بودن آثار و نحوۀ انتخاب برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی
برای واجد شرایط بودن برای جایزه پن/همینگوی، یک اثر باید شرایط زیر را داشته باشد:
- این اثر باید اولین رمان نویسنده باشد.
- این رمان باید توسط یک ناشر تجاری ایالات متحده در سال جاری منتشر شده باشد.
- نویسنده میتواند قبلاً کتابهایی در ژانرهای دیگر منتشر کرده باشد.
- کتاب باید توسط یک نویسنده مجرد و زنده نوشته شود.
- نامزدها باید مقیم ایالات متحده یا شهروندان ساکنِ ایالات متحده باشند.
برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی توسط کمیتۀ داوری متشکل از سه نویسنده برجسته انتخاب میشود. این کمیتۀ داوری سالانه تغییر میکند تا از دیدگاهی متنوع و تازه در مورد آثار ارسالی در هر سال، اطمینان حاصل شود.
برندگان مطرح جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی
لوییس بیگلی برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۱۹۹۲
لوئیس بیگلی، با نام لودویک بیگلیتر، بیشتر به خاطر رمان نیمه-اتوبیوگرافیک (خودزندگینامه) خود راجع به هولوکاست « دروغهای زمان جنگ » (۱۹۹۱) شهرت دارد. او در سال ۱۹۹۲ موفق به دریافت جایزه پن همینگوی شد.
جومپا لاهیری برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۰۰
«مترجم دردها» در سال ۲۰۰۰ و جایزه قلم همینگوی را از آن جومپا لاهیری کرد. همچنین، رمان بعدی او، «همنام» (۲۰۰۳)، مورد اقتباس یک فیلم سینمایی قرار گرفت.
جاستین کرونین برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۰۱
جاستین کرونین برای رمان «مری و اونیل» (۲۰۰۱) برندۀ این جایزه شد. او همچنین به خاطر سهگانه خونآشامی معروف خود است: «گذرگاه» (۲۰۱۰)، «دوازده» (۲۰۱۲) و «شهر آینهها» (۲۰۱۶). نوشتههای او اغلب به موضوعات بقا و روح پایدار بشریت میپردازند.
کریس آبانی برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۰۵
رمان «گریسلند (سرزمین خیروبرکت)» کریس آبانی یکی از مشهورترین آثار اوست که زندگی مرد جوانی را در زاغههای لاگوس، نیجریه به تصویر میکشد. این رمان برندۀ جایزه قلم همینگوی در سال ۲۰۰۵ شد. از دیگر آثار برجسته او میتوان به « نغمهی شبانه» (۲۰۰۷) و «تاریخ مخفی لاس وگاس» (۲۰۱۴) اشاره کرد. ادبیات آبانی اغلب به مسائل هویت، مهاجرت و فرهنگ آفریقا میپردازند.
یی یون لی برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۰۶
اولین رمان او، «مرگ شوخی بدی نیست»، برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۰۶ شد و در فهرست نهایی جایزه بوکر قرار گرفت. شخصیتهای لی اغلب با ازخودبیگانگی شخصی و فرهنگی دستوپنجه نرم میکنند. از جمله دیگر آثار او میتوان به رمان «آنجا که دیگر دلیلی نیست» اشاره کرد.
بن فونتین برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۰۷
«به دنبال چه گوآرا» از بن فونتین، برندۀ جایزه قلم همینگوی در سال ۲۰۰۷ شد. دیگر اثر او، «پیادهروی طولانی و نیمهوقت بیلی لین» (۲۰۱۲)، جایزه ملی حلقه منتقدان کتاب آمریکا را دریافت کرد. ویژگی نوشتار فونتین، تفسیر اجتماعی تند و طنز برّندۀ آن است.
اوتِسا (آتوسا) مشفق برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۱۶
رمان «آیلین» اثر مشفق برنده جایزه انجمن قلم آمریکا – همینگوی در سال ۲۰۱۶ و نامزد نهایی جایزه بوکر شد. رمان بعدی او، «سال استراحت و آرامش من» (۲۰۱۸)، همچنان دارای شیوۀ روایتی متمایز و شخصیتهای آگاه هستند که در حاشیۀ جامعه زندگی میکنند.
جایزه انجمن قلم آمریکا – سال بلو یا پن/سال بلو (PEN/Saul Bellow)
جایزه انجمن قلم آمریکا – سال بلو یکی از گرانقیمتترین جوایز بنیاد پن بود که متاسفانه اکنون، در اهدای آن وقفه ایجاد شده است. این جایزه از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ به صورت سالانه و از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۸ به صورت دو سال یکبار به نویسندگان اعطا شده است. این جایزه به نام رماننویس مشهور آمریکایی «سال بلو» نامگذاری شده و به نویسندگان زنده آمریکایی تعلق میگیرد که مجموعه آثار ادبیشان، تأثیر عمیقی بر چشمانداز داستانهای آمریکایی داشتهاند.
جایزه انجمن قلم آمریکا – سال بلو شامل یک جایزه نقدی ۲۵ هزار دلاری نیز بود که آن را به یکی از گرانقیمتترین جوایز بنیاد قلم آمریکا تبدیل میکرد. ارسال آثار نامزدین برای این جایزه، برای عموم آزاد نبود و برندۀ این جایزه توسط هیئتی از نویسندگان شناختهشده و محترم انتخاب میشد. در عوض، نامزدها توسط یک کمیته فرعیِ دیگر انتخاب میشدند.
برندگان جایزه انجمن قلم آمریکا – سال بلو عبارتند از:
- ۲۰۰۷: فیلیپ راث
- ۲۰۰۹: کورمک مککارتی
- ۲۰۱۰: دان دلیلو
- ۲۰۱۲: ای.ال. دکتروف
- ۲۰۱۴: لوییز اردریچ
- ۲۰۱۶: تونی موریسون
- ۲۰۱۸: ادموند وایت
جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف یا پن/ناباکوف (PEN/Nabokov)
جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد، گواهی است بر میراث ماندگار غول ادبی روسی-آمریکاییتبار «ولادیمیر ناباکوف». جایزه قلم ناباکوف که با همکاری و حمایت مالی بنیاد ادبی «ولادیمیر ناباکوف» نامگذاری شده، ادای احترام به تطبیقپذیری و تعهد بینظیر به ادبیات است که خود ناباکوف مظهر آن بود.
ولادیمیر ناباکوف، رماننویس تحسینشده روسی-آمریکایی، بهخاطر نثر نفیس، روایتهای پیچیده و کاوشهای عمیقاش برای دستیابی به حقیقت شهرت داشت. آثار ناباکوف چیزی را برمیانگیزد که خود او آن را “سوزن سوزن شدن غیرقابلتوصیفِ ستون فقرات” مینامید- احساسی که وقتی پدید می آید که ادبیات از کلمات صرف فراتر میرود و عمیقترین فرورفتگیهای روح ما را لمس میکند. جایزه قلم ناباکوف به دنبال ارج نهادن به نویسندگانی است که این میراث را به پیش میبرند.
تغییرات جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف
این جایزه ابتدا با نام جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف برای ادبیات داستانی (PEN/Nabokov Award for Fiction) از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ به صورت هر دو سال یکبار به نویسندگان برتر اهدا میشد. اعطای این جایزه به مدت ۸ سال تا ۲۰۱۶ متوقف شد و پس از این توقف، با تغییر نام کامل آن به جایزه پن ناباکوف برای موفقیت در ادبیات بینالمللی (PEN/Nabokov Award for Achievement in International Literature) دوباره به میادین جوایز ادبی (اینبار به صورت سالانه) بازگشت. مبلغ جایزه قلم ناباکوف تا سال ۲۰۰۸، ۲۰ هزار دلار بود که پس از شروع مجدد اعطای آن از سال ۲۰۱۶، به ۵۰ هزار دلار افزایش یافت.
نحوۀ انتخاب برندگان جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف
جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف به نویسندگان زندهای اعطا میشود که مجموعه آثارشان – چه به زبان انگلیسی و چه ترجمه شده به انگلیسی– نمونهای از بالاترین سطح موفقیت در ادبیات داستانی، غیرداستانی، شعر و نمایشنامه باشند. جایزه قلم ناباکوف با روح همنام خود، ولادیمیر ناباکوف، به دنبال تقدیر از نویسندگانی است که مانند ناباکوف، مرزهای فرم و محتوا را در ادبیات جابجا میکنند.
انتخاب برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف به هیئتی از ۵ داور و نویسندۀ کارکشته که هر یک از افراد برجسته در دنیای ادبی هستند، واگذار میشود. این داوران وظیفه دارند نویسندهای را شناسایی کنند که مجموعه آثارش نه تنها شایستگی خاصی را به نمایش میگذارد، بلکه در آزمون زمان نیز سربلند بیرون بیاید. پس از تغییرات جایزه در سال ۲۰۱۶، معیار صلاحیت نویسندگان اندکی تغییر کرد. از سال ۲۰۱۶ این جایزه تنها به نویسندگانی اهدا میشود که بیرون از خاک آمریکا متولد شده باشند.
برندگان مطرح جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف (پن/ناباکوف)
برخی از نامآشناترین برندگان جایزه پن/ناباکوف از این قرارند:
ماریو بارگاس یوسا (برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف در سال ۲۰۰۲)
ماریو بارگاس یوسا، نویسندۀ شهیر اهل کشور پرو، یکی از چهرههای شاخص ادبیات آمریکای لاتین و برندۀ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۰ است. رمانهای او، مانند «جنگ آخر زمان»، «گفتگو در کاتدرال» و «سور بز» اغلب به بررسی و واکاوی قدرت، سیاست و تاریخ میپردازند.
فیلیپ راث (برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف در سال ۲۰۰۶)
فیلیپ راث یکی از پرافتخارترین نویسندگان آمریکاییِ معاصر بود. آثار او اغلب زندگی، تمایلات جنسی و هویت آمریکایی را مورد حلاجی قرار میدهد. از آثار قابل توجه راث میتوان به «ننگ بشری»، «شوهر کمونیست من» و «خشم» اشاره کرد.
آدونیس (برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف در سال ۲۰۱۷)
آدونیس شاعر، مقالهنویس و مترجم سوری، و همیشه چهرهای غالب در شعر عربی بوده است. آثار او، که شامل «ترانههای مهیار دمشقی» و «ایستا و پویا»، به بررسی مضامین مدرنیته، سنت و زبان عربی میپردازند.
ساندرا سیسنروس (برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف در سال ۲۰۱۹)
سیسنروس، نویسنده آمریکایی، بیشتر به خاطر رمان «خانهی خیابان مانگو» شناخته میشود که زندگی جامعۀ لاتینتبار در شیکاگو را، از نگاه یک دختر جوان بررسی میکند. داستان «من از یادت نمی کاهم، مارتیتا» نیز یکی دیگر از آثار مشهور اوست.
آن کارسون (برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف در سال ۲۰۲۱)
آن کارسون شاعر، مقالهنویس و مترجم کانادایی است. کارسون به خاطر ترکیب ژانرها و مضامین کلاسیک با روایتهای مدرن به شهرت رسیده است. از آثار او میتوان به «چگونه شعر نخوانیم» اشاره کرد.
ماریز کُنده (برندۀ جایزه انجمن قلم آمریکا – ناباکوف در سال ۲۰۲۴)
ماریز کنده تنها نویسندهای است که پس از مرگ، جایزه قلم ناباکوف را دریافت کرد! مرگ ناگهانی و شوکهکننده این نویسنده در سال ۲۰۲۴ و نزدیک به مراسم اهدای جایزه پن/ناباکوف، از اعطای این جایزه به کنده جلوگیری نکرد. ماریز کُنده همچنین یکی از نامزدهای مقتدر دریافت جایزه نوبل در سالهای معاصر بوده است.
مجموعه آثار پربار کندۀ شامل رمانها، نمایشنامهها و ادبیات غیرداستانی میشود. داستانهای کُنده خشن، تحلیلهای او عمیق، و نوشتههایش به زیبایی پرداخته شدهاند. او حوزه ادبیات فرانسوی زبان را متحول کرد. از جمله آثار وی که به فارسی ترجمه شده میتوان به «داستان زنِ آدمخوار» اشاره کرد.
جایزه انجمن قلم آمریکا – جین اشتاین (PEN/Jean Stein)
جایزه انجمن قلم آمریکا – جین اشتاین یکی از جدیدترین جوایز بنیاد قلم آمریکا است که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد و سالانه توسط بنیاد پن آمریکا اعطا میشود. هدف این جایزه به رسمیت شناختن کتابی از هر ژانری است که نه تنها شایستگی ادبی قابل توجهی دارد، بلکه درجۀ قابلتوجهی از اصالت و تأثیر را نیز از خود نشان داده است. جایزه کتاب قلم جین اشتاین به دنبال ارج نهادن به آثاری میباشد که جسارت این را داشتهاند تا زمینۀ ادبیِ جدیدی را ایجاد کنند و مرزهای فرم و سبک حوزۀ خود را تغییر دهند.
جایزه انجمن قلم آمریکا – جین اشتاین با یک هدیۀ نقدیِ قابلتوجهِ ۷۵ هزار دلاری همراه است که آن را به یکی از گرانقیمتترین جوایز ادبی ارائه شده توسط بنیاد قلم آمریکا تبدیل میکند. این جایزه در مراسم سالانه جایزه قلم آمریکا که در شهر نیویورک برگزار میشود، به برندگان اهدا میشود. هیئت ممتازی از داوران، متشکل از اعضای محترم جامعه ادبی، مسئول معرفی نامزدهای این جایزه هستند. این فرآیند به گونهای طراحی شده که اطمینان حاصل شود که جایزه کتاب قلم جین اشتاین، منعکسکنندۀ خردِ جمعی و بینش کارشناسانی است که عمیقاً در هنرهای ادبی ریشه صاحبنظر هستند.
معیارهای لازم برای یک اثر جهت واجد شرایط بودن برای جایزه انجمن قلم آمریکا – جین اشتاین:
- در ایالات متحده منتشر شده باشد.
- میتواند متعلق به هر ژانری باشد؛ از جمله ادبیات داستانی، خاطرات، مقاله، ادبیات غیرداستانی و یا شعر.
- دارای شایستگی ادبی قابلتوجه، اصالت مثالزدنی و پتانسیل بالا برای تأثیرگذاری پایدار باشند.
جایزه کتاب قلم جین اشتاین به نویسندگان و آثاری اعطا شده است که اثری پاک نشدنی در ادبیات معاصر به جا گذاشتهاند. این نویسندگان عبارتند از:
- هشام مطر برای «بازگشت: پدران، پسران و سرزمین مابینشان» (۲۰۱۷)
- لیلی لانگ سولجر برای «درحالیکه» (۲۰۱۸)
- نانا کامی ادجی برنیا برای «جمعه سیاه» (۲۰۱۹)
- یییون لی برای « آنجا که دیگر دلیلی نیست» (۲۰۲۰)
- راس گی برای «نگهداشتن: یک شعر» (۲۰۲۱)
- دیزی هرناندز برای «بوسۀ حشره» (۲۰۲۲)
- پرسیوال اورت برای «دکتر نه» (۲۰۲۳)
ادبیات در آتش و خون: حواشی و مناقشات اخیر پیرامون جایزه قلم آمریکا
در آوریل ۲۰۲۴، جامعه ادبی شاهد موجی از عقبنشینیها و اعتراضات علیه بنیاد قلم آمریکا بود. هسته اصلی این حواشی عظیم ناشی از واکنش قلم آمریکا به جنگ غزه بود. نویسندگان و شخصیتهای ادبی سازمان را به خیانت به تعهد خود به صلح و برابری با عدم اتخاذ موضعی قوی در برابر خشونت متهم کردند. نویسندگان برجسته، از جمله نائومی کلاین و میشل الکساندر، با اشاره به واکنش ناکافی بنیاد قلم آمریکا به «نسلکشی» علیه فلسطینیها توسط اسرائیل در غزه، از جشنواره جایزه قلم آمریکا کنارهگیری کردند.
خلاصهای از رویدادهای جنجالی این واقعه را با هم بخوانیم:
- در آوریل ۲۰۲۴، ۳۱ نویسنده و مترجم آثار خود را از کمیتۀ داوری جوایز ادبی قلم آمریکا پس گرفتند و به نوعی، عقبنشینی کردند. این نویسندگان شامل نه نفر از ده نامزدِ لیست بلند جایزه کتاب قلم جین اشتاین بود.
- این انصراف و عقبنشینی اعتراضی، در حمایت از نویسندگان فلسطینی در غزه و انتقاد از همدستی آمریکا در بمباران غزه بود.
- ۶۰۰ نویسنده و شاعر با امضای نامهای سرگشاده سکوت بنیاد قلم آمریکا در قبال غزه را محکوم کردند. بعدها بیش از ۱۳۰۰ امضا برای این نامه جمع شد.
- نویسندگان خارج شده خواستار استعفای سوزان ناسل، مدیر عامل بنیاد قلم آمریکا شدند.
- در نتیجۀ این عقبنشینیها، بنیاد قلم آمریکا مراسم سالانه جایزه کتاب قلم آمریکا ۲۰۲۴ را لغو کرد.
- بنیاد قلم آمریکا طی یک بیانیه اعلام کرد که برای بیش از یک قرن بستری برای گفتمان میان اختلافات را ایجاد کرده و بر اهمیت گفتوگو، حتی در مواجهه با جنگ و درگیری نظامی، تاکید کرد.
- بنیاد املاک و مستغلات جین اشتاین، که مدافع پرشور حقوق فلسطینیهاست، درخواست کرد که جایزه ۷۵۰۰۰ دلاری بنیاد قلم آمریکا به صندوق امداد کودکان فلسطین اهدا شود.
